Marantz SA 8400

Jarenlang was het leven van een audiofiel gemakkelijk. Je kocht grammofoonplaten. Punt uit. Immers er was geen ander medium dat die kwaliteit leverde. Niet in de vorm van 8-track, muziekcassette of als videoband. Nu kunnen we kiezen uit CD, DVD-Video, DVD-Audio, SA-CD, nog steeds cassette en mondjesmaat MiniDisc. Formaten die het ten dele toelaten om een CD layer op te zetten, een stereo layer en een multi-channel layer. Maar CD en SA-CD stereo hebben de langste tijd gehad hoor ik u in gedachten zeggen. Ik waag dat te bestrijden. Om diverse redenen waarvan er één is dat slechts een minderheid aan luisteraars bereid is om te investeren in vijf gelijkwaardige speakers die eigenlijk met een lasermeetapparaat op hun plaats gezet moeten worden. Dat is een te grote inbreuk op de luisterruimte/huiskamer. Maar wat hebben we dan aan SA-CD? Is dat nog wel zinnig of maken we alleen de muziekindustrie blij. Mijn twijfels liggen in de software, niet langer in de hardware want die is er. Daar ben ik van overtuigd. Leest u maar waarom.

De SA8400 is geen multi-speler. In tegendeel, de Marantz SA8400 speelt slechts uw standaard Red Book CD, CD-R, CD-RW en stereo SA-CD (uiteraard is wel een uitsluitend 5.1 SACD afspeelbaar). We hebben te maken met een echte audiofiele speler die beeld noch multi-kanaal aan kan of ooit zal weergeven. Een gedurfde stap van Marantz waarmee de lat voor de weergavekwaliteit wel erg hoog moet liggen. Immers 1000 euro is een forse prijs en staat in schril kontrast met de 199 euro alles-in-één box die het wel allemaal aankan. Intern treffen we een loopwerk dat uit de fabriek van Marantz zelf komt. Geen ingekocht loopwerkje. Grappig is dat er op het loopwerk een sticker zit met de stroomwaarde voor CD en DVD. Het zal dus best een universeel ding zijn, al wordt het zo niet gebruikt. De elektronica is helemaal afkomstig uit de stal van Marantz waarbij gebruik is gemaakt van standaard chipsets als de CS4397 DAC van Cirrus Logic Inc. Bekend van Marantz zijn de HDAM circuits die de analoge weergave verzorgen. Bouwstenen die in de duurdere Marantz series met veel succes worden toegepast. In de documentatie staan nog veel meer componenten met naam genoemd, waaronder audiofiele condensatoren, maar dat kunt u allemaal zelf ook elders lezen.

Belangrijker is welke functies de SA8400 kent. Op de achterzijde treffen we een stereo uitgang aan voor het analoge signaal. Een digitale uitgang voor coax en toslink die alleen signaal geeft bij het afspelen van CD’s of de CD layer van de SA-CD. Een set bussen voor de Marantz afstandbediening en een euroconnector zonder randaarde. Tenslotte een switch die de filtering van SA-CD beïnvloedt. Marantz raad aan de standaard waarde aan te houden en niet met de switch te spelen tenzij u overtuigd bent van de filtering van achterliggende componenten. Het gaat om het afknijpen van hoogfrequent ruis die veroorzaakt wordt door SA-CD conversie.

De voorzijde is al net zo toegankelijk. Aan/uit, play, pause, FF, skip, time en open/close zijn basisfuncties. Extra is een dimmer voor het display, een text toets om de tekst die op de SA-CD staat langs te laten scrollen en een sound mode toets. Die laatste toets maakt het mogelijk om of de CD laag of de SA-CD laag af te spelen. Omschakelen kan niet on-the-fly. De SA8400 moet eerst de TOC lezen van de laag. Een hoofdtelefoon aansluiting met volumeregeling maakt het voorpaneel vol. De kast is typisch Marantz. Niet al te zwaar, goudkleurig en een mooi maar niet te dik front. In de kast veel verkoperde delen die vervelende invloeden van buitenaf weren.

Marantz SA 8400

Aansluiten

Heerlijk soepel even een twee-kanaal apparaat aansluiten. Links/rechts met een TAF Next II2, later met een Siltech New York interconnect en de netspanning met het meegeleverde snoer. Zo speel je SA-CD en CD. Mijn experimenteerdrang gaat iets verder en daarom sluit in de coax digitale uitgang aan op een Assemblage D2D-1 upsampler (naar 2496 formaat)/jitter reductie. Achter dit kastje staat een Apogee Mini-Dac voor de D/A conversie. Met een setje Chord kabels ga ik naar de Marsh Sound Design P2000b voorversterker, die eveneens met Chord kabel gebalanceerd een Marsh Sound Design A200s stuurt. Via lange Crystal Cable Speak Reference kabels voorzie ik de twee JMlab Electra 926 luidsprekers van voeding. Op de voorversterker staat een JMlab SW900 subwoofer aangesloten voor de broodnodige luchtwervelingen. Stroom voor de hele set komt van een Kemp Powersource. De meest kritische netsnoeren zijn eveneens van Crystal Cable. Andere netsnoeren zijn goedkopere Kemp, Lapp of Sign Audio types. De speler staat zonder dempers of andere tweaks bovenop een 12 mm glasplaat van een Spectral rek. Kortom een fraaie set in een normale huiskamer. Naast de SA8400 staan ter referentie een tuner en een platenspeler. Wie het naadje van de kous wil weten waar ik allemaal mee draai, kijkt onderaan de recensie voor een lijstje.

Verklappen

Ik zou zo graag in de eerste regel al verklappen wat de uitkomst is, maar dan hoef ik niet verder te schrijven. Ik neem u eerst mee langs muziekstukken variërend van pop, via jazz tot klassiek. Op CD en op SA-CD. Muziek die mij aanspreekt uit oogpunt van artistieke prestatie en (minder belangrijk) uit oogpunt van opname kwaliteit. Sommige opnames heb ik dubbel. Dus zowel op CD als op SA-CD. Dat is een prettige bijkomstigheid waarmee de schijn vermeden wordt dat de CD laag op een SA-CD expres minder van kwaliteit zou zijn dan de SA-CD laag. Om zo het nieuwe medium te promoten. De eerlijkheid gebied mij om u te melden dat mijn SA-CD collectie nog beperkt is. Ik weiger vooralsnog om voor een SA-CD meer geld uit te geven dan voor een CD. De productiekosten ontlopen elkaar nauwelijks en de winstmarge in de CD prijs inbegrepen is mijns inziens al genoeg. Kan ik voor minder of voor een CD prijs een multi-layer SA-CD kopen, dan doe ik dat wel. Al staat de CD ernaast. Een beetje in de toekomst kijken heet dat. Wij raken oud zeer waar ik eerder al in een column over schreef en wat niets te maken heeft met Marantz. Dus muziek is aan de orde!

De eerste SA-CD die ik bewust kocht is van Diana Krall en die schuift de speler in. Ter vergelijk de CD die ik ook bezit. De vergelijking valt keihard uit in het nadeel van de CD. Die klinkt verstopt en dof, is minder transparant, heeft minder diepte en laat minder details horen. Het totale resultaat is een mindere muziekbeleving en minder makkelijk spel. Dat klinkt nogal hard en hoort thuis in een bepaalde context. De SA8400 als CD speler met Krall in de lade valt helemaal niet tegen. Sterker nog, het is een mooie speler, hoogstens als je de SA-CD mogelijkheid weglaat, wat te hoog geprijsd. Op het moment dat ik mijn externe dac aansluit op de SA8400 ga ik een stap vooruit. Er is dus ruimte voor verbetering. Let wel, de DAC met upsampler heeft een waarde die een stuk hoger ligt dan de complete SA8400. Die stap zou voor mij als audiofiel de moeite en de extra kosten waard zijn. Als ik de SA-CD versie draai, dan maak ik wederom een stap vooruit vergelijkbaar met de stap daarnet. Dat betekent dus dat de SA-CD beter speelt dan mijn mooie externe Apogee DAC met Assemblage upsampler en de SA8400 als loopwerk. Die constatering is niet éénmalig maar consistent met elke SA-CD die ik kan vergelijken met een separate CD of de CD layer op de SA-CD. Luister maar eens naar een track als “Popsickle Toes”. Op SA-CD is dat om je “tenen” bij af te likken. In stereo weergave, daar hebben we het nog steeds over. Geen truckjes, geen mateloos dure kabels, wel in een meer dan goede set. Het verschil tussen CD en SA-CD is zo evident dat ik mijn mening herzie en SA-CD in de armen sluit. Heren platenmaatschappijen en muziekuitgevers, doe de markt en u zelf een plezier. Breng betaalbare SA-CD’s met spoed op de markt. Dan slaagt u met SA-CD. Het is na jaren adverteren nog steeds een ondergeschoven kind.

Marantz SA 8400

Het Combattimento Consort is al vaker aangehaald als ik over SA-CD spelers schreef. Tot nu toe was de CD layer op mijn set over het algemeen fraaier dan ik met een SA-CD speler bereikte. Weer keert die wereld om. De SA8400 geeft meer inzicht in de opstelling van het orkest. Het volgen van instrumenten gaat makkelijker omdat er meer separatie is. De toch al boeiende muziek trekt mij nog meer aan. Het gaat zo lekker soepel en losjes. Tegen het eind van de SA-CD/CD lopen de musici één voor één van het podium af. Dat is niet een moment van ongekende emotie, maar het laat wel goed horen waartoe de SA-CD technisch in staat is ten opzichte van CD. De term analoog is al zo vaak misbruikt. Ik wil mij daar ook niet bij aansluiten. De SA-CD weergave is in totaliteit een stap voorwaarts. Anders dan analoog. Zoals de CD anders is. Waar de CD blijft steken in zijn 16 bit beperking, springt SA-CD voorwaarts. Althans op de schitterende SA8400 van Marantz. Beluister de muziek maar eens. Op een bepaald deel roffelen de trommels en de pauken. Op SA-CD staat dat daadwerkelijk naar achteren geplaatst. Weg van de solisten op de voorgrond. Dat laat zich horen in toename van de ambiance wat op zich het gevolg is van het feit dat percussie verder van de microfoons afstaat dan bijvoorbeeld de violen. Wederom bewandel ik met een losse DAC de gulden middenweg.

Staat u mij toe nog twee voorbeelden aan te halen. Ik heb een demo SA-CD met daarop een vocaal ensemble dat luistert naar de naam “The Gents”. Dat het niet mijn muziek keuze is doet geen afbreuk aan de kwaliteit van de opname. De SA-CD is zoveel beter dan de CD dat ik haast de maker ervan verdenk de CD layer expres slechter te hebben gemaakt. Gelukkig maar dat ik met andere CD’s een controle kan inbouwen. Dynamiek, losheid, oplossend vermogen, detaillering, het zijn woorden die ik aanteken en oprecht meen. Zelfs in een stereo opstelling geeft de SA-CD al een veel grotere ruimtelijke voorstelling ten opzichte van de CD. Niet in de mate van vijf gescheiden kanalen, maar wel groter dan CD stereo. Dat maakt dat de plaatsing naar voren neigt en dicht bij de luisteraar kan komen. Hoe dan ook, ik geniet van zangkwaliteit waar ik normaal niet voor mijn bed uit kom. Drie duidelijke stappen komen ook naar voren bij Moya Brennan. Met stip op één, de SA-CD weergave. Goede tweede is de DAC en verdienstelijk derde met een medaille is de CD weergave kaal vanaf de SA8400. Op deze opname zie ik overigens geen kans om op welke manier dan ook hoogte informatie te krijgen. Het beeld is altijd tweedimensionaal. Breed en diep. Alsof ik luister door een denkbeeldige brievenbus. Aan de andere kant is Moya mooi door de doortekening, de sfeer, het staat zo fraai los in de ruimte geprojecteerd en je rilt van de haast tastbare en zichtbare mist flarden over het Ierse land. Moet en zal ik investeren in SA-CD? Een vraag die velen van u zullen stellen en waar ook ik geen antwoord op kan geven. Ik zeg JA tegen de hardware en heb twijfels over de software. Al bewijst onze eigen software shop dagelijks het tegendeel. Ik ga nog eens kritisch op zoek langs de beschikbare SA-CD’s en bepaal dan mijn koopgedrag.

Geen multi-channel

Ik ben in het bezit van een eenvoudige Marantz SR4300 receiver die ik gebruik in combinatie met de stereo set. De pre-out van de frontkanalen gaat rechtstreeks de stereoset in. Voor de center en de achterkanalen gebruik ik de interne versterkers met JMlab Cobalt “S” SR800 en CC800 speakers. De set staat er om DVD-Video te bekijken en incidenteel een multi-channel speler aan te sluiten. Tot op heden ben ik niet bereid de opstelling te veranderen naar vijf Elektra 926 systemen die volgens het boekje in de kamer moeten staan. Met als gevolg dat het beoordelen van SA-CD spelers merendeels in stereo gebeurde en in veel mindere mate in vijf kanalen. Dat geeft een aardig vergelijk tussen eerdere spelers en de SA8400. De kwaliteit en het stereobeeld met hoogte, diepte en breedte, wat een SA8400 bewezen heeft te kunnen bieden maakt de overtuiging nog meer ingeworteld dat vijf kanaal SA-CD heel mooi is maar niet mijn huiskamer zal bevolken. Niet in combinatie met de huidige set. Om de simpele reden dat ik wil leven in een huiskamer en niet in een studio. Ik ben blij dat Marantz het aan heeft gedurfd zich te concentreren op stereo SA-CD. En daarmee een niveau bereikt dat mij eindelijk overtuigd welke meerwaarde SA-CD heeft. Ook thuis. Liever twee kanalen optimaal uit een enkel apparaat dan vijf kanalen die de hoge eisen niet halen. En beter geen beeld informatie dan afbreuk doen aan het geluid omdat de muziek gecomprimeerd is. Voor DVD-Video spelers put ik uit het bestaande aanbod. Voor SA-CD zou ik voorlopig opteren voor deze SA8400. Wat ik zonder schroom en moeite “uit de bek krijg”.

Marantz SA 8400

Conclusie

SA-CD verslaat mijn CD. Dat is de droeve uitkomst van het vergelijk. Droef voor mij, leuk voor Marantz. In de ideale wereld zouden nu in één klap al mijn CD’s vervangen mogen worden door SA-CD’s en kon ik wat apparatuur verkopen. Helaas is de wereld niet gebaseerd op idealen maar op nuchtere feiten. Mijn CD collectie is honderden exemplaren groot en ligt mij na aan het hart. Dus zou de SA8400 toch aan een DAC-je blijven hangen als ik CD’s speel. Niettemin mag ik concluderen dat de SA8400 een plaatje van een apparaat is waarvan het SA-CD gedeelte machtig mooi is en het CD gedeelte op niveau. De geboden kwaliteit op SA-CD is boven elke twijfel verheven en verslaat het gros van de CD-spelers die ik de laatste tijd in huis beluisterde (zo niet allemaal). Dat die kwaliteit voor een deel van het medium SA-CD zelf afkomt en de speler daarin “slechts” een vertaalfunctie heeft doet niet terzake. Die vertaling is en blijft uitermate van belang. Voor CD blijf ik nog even hangen aan mijn eigen opstelling, waarbij aangetekend dat de totaalprijs mimimaal drie keer de prijs van de SA8400 overstijgt. Als loopwerk voor CD met behoudt van een externe upsampler en DAC en als speler voor SA-CD is een andere overweging. Zou ik voor de keuze staan om een nieuwe CD speler te kopen en gebruik te maken van SA-CD (en dat wil ik sinds de SA8400 thuis stond) dan staat de Marantz hoog in de top vijf van begeerlijke apparaten. Een regelrecht compliment aan een trots bedrijf dat nog altijd in de geest van Saul B. Marantz weet te scoren in techniek.

Fabrikant/distributeur:
Marantz Benelux
Eindhoven
Tel. (040) 250 78 00
Web www.marantz.com/hifi/europe