Audio Research VSi55
Mijn nieuwsgierigheid was ook snel gewekt toen Jan mij vertelde dat zij Audio Research in het programma hadden opgenomen en dat zij binnenkort de beschikking zouden hebben over een nieuwe geïntegreerde versterker onder de naam VSi55. Audio Research heeft namelijk de vrij kostbare range en is daarnaast een goedkopere range begonnen. Deze onderscheid zich vooral door een eenvoudigere en meer basic kastconstructie. Deze is niet zo zwaar en duur uitgevoerd als de huidige modellen, hierdoor kan de uiteindelijke prijs lager blijven. Dit neemt niet weg dat het innerlijk zeer fraai en met de grootste zorg is opgebouwd. De VSi55 is een samenvoeging van de SP16L voorversterker en de VS55 eindversterker.
Audio Research beschikt al ruim 30 jaar over buizenkennis en is daardoor perfect in staat de hoogwaardige kwaliteiten uit de top-range te vertalen naar deze betaalbare range. Blij was ik dan ook dat Audio Excellence het enige in Nederland te verkrijgen exemplaar een tijdje in mijn luisterruimte heeft laten logeren.
De VSi55 is heel basic doch zeer doordacht opgebouwd. De relatief eenvoudige kastconstructie geeft aan de achterzijde ruimte om de transformatoren plaats te laten nemen. Voor deze transformatoren staan 2 paar matched pairs eindbuizen van het type 6550EH, welke van Russische makelij zijn. Omdat bij deze VSi55 de bias niet automatisch geregeld wordt, zit de afregelmogelijkheid vlak voor de eindbuizen. Het voorversterkergedeelte wordt door 3 6N1P buisjes voor hun rekening genomen. In het voorversterkergedeelte zitten veel elektronische toepassingen die afgeleid zijn van de vele malen duurdere REF2 MKII voorversterker. Al met al is men bij Audio Research tot een fraaie stukje techniek gekomen en een buizensetting waar men wel wat spektakel van mag verwachten.
Dit alles staat op een chassis van ongeveer 35 cm breed, 20 cm hoog en 40 cm diep. Met de kast komt een kap die de kwetsbare delen beschermt tegen grijpgrage vingertjes. Deze kap is volgens de CE normen eigenlijk verplicht maar maakt de versterker minder mooi. Het gewicht van deze versterker bedraagt een slordige 15 kilo en dat zit hem vooral aan de achterzijde waar de transformatoren geplaatst zijn.
Het vermogen van deze VSi55 bedraagt 2 x 50 watt, dit lijkt in eerste instantie niet veel maar de praktijk wees anders uit.
Het bedieningspaneel van de versterker toont grote gelijkenis met het bedieningspaneel van de SP16. Ook hier hebben de draaiknoppen en de toggle-switches, die op de duurdere modellen zitten, plaats moeten maken voor tiptoetsbediening. Gelukkig is de VSi55 voorzien van een afstandbediening zodat men in de luie stoel kan blijven zitten wanneer het volume harder of zachter moet of wanneer men van bron wil veranderen.
Aansluiten
Het Sign-Audio netsnoer waar normaliter de Marsh A400s eindversterker mee verbonden is kon in het stopcontact blijven en de A400s werd daarvan losgekoppeld. Daarvoor in de plaats vond, in mijn Creaktive audiorack, de VSi55 een mooi centraal een plekje in het midden van de onderste plank. De buizen en transformatoren zitten niet in een kastconstructie waardoor men iets toegankelijker kan zijn met de opstelling. De warmte die deze twee ontwikkelen kan immers vrij afgevoerd worden.
Vanaf de VSi55 liepen een tweetal Nirvana SL luidsprekerkabels naar de Avalons om deze van signaal te voorzien. De VPI Scout in combinatie met het Clearaudio Victory H element mocht het analoge gedeelte voor zijn rekening nemen. Het signaal van de Victory werd voordat het de VSi55 inging versterkt door een Clearaudio Basic Symmetry phonotrap. De Teac/M Audio combinatie nam uiteraard het digitale gedeelte voor zijn rekening. Dit alles was onderling verbonden met Sign-Audio interlinks.
Audio Research VSi55
Hoe klinkt het
Nadat de versterker aan is gezet duurt het ongeveer een halve minuut voor de versterker daadwerkelijk gebruikt kan worden. De voornaamste onderdelen worden in rap tempo opgewarmd en dit bekort de tijd voordat de versterker op bedrijfstemperatuur is aanzienlijk.
Bij de eerste tonen bleken deze, verhoudingsgewijs, wat aan de luidsprekers te blijven hangen en ook na langere tijd luisteren bleef dit beeld bestaan. Kees Jan, van Audio Excellence die de VSi55 bij mij had gebracht en de versterker op zijn duimpje kent, zag een viertal stukjes Masterbase, die onder mijn A400s vandaan kwamen, liggen en besloot deze Masterbase onder de voeten van de VSi55 te plaatsen. Het verschil was enorm, de instrumenten stonden los van elkaar te spelen, daarvoor in de plaats kwam meer ruimte en lucht. Het zwart werd zwarter en de rust nam toe. Later heb ik hier nog mee geëxperimenteerd, maar ik blijf bij mijn conclusie dat de Masterbase een positieve invloed had op de weergave van de VSi55.
Serieus luisteren begon met de LP `We`re All Together For The First Time` van Dave Brubeck. De bas was goed waarneembaar, klonk vol, ging diep en bleef daarbij goed gedetailleerd. De drum diep achterin geplaatst en de bekkens klonken zeer verfijnd en transparant. Hoewel dit nummer niet tot van mijn favorieten behoort luisterde ik toch door, het klonk immers zo lekker en het tweehandig pianospel van Dave had een prettige samenhang. Vervolgens belandde ik bij `Koto Song`, wel één van mijn favoriete nummers. Het kippenvel sloeg al snel toe bij de zweverige sfeer van Paul`s alt-sax. De stilte rondom de instrumenten kenmerken de kracht van de VSi55, het tikken van de kleppen, de plaatsing en de sfeer van het "erbij betrokken worden" nam een hoge vlucht. Realistisch bij het inblazen van de lucht en daaraan voorafgegaan het innemen van een teugje lucht. Uiteraard mocht `Take 5` niet ontbreken en ook hierbij is de alt op zijn best. Iedere verandering in toon en aanzet wordt weergegeven. Deze LP is op een paar locaties opgenomen en met name de opname die in De Doelen gemaakt is valt op door de heldere en transparante klank. Ook klinkt deze droger dan de opnamen die elders zijn gemaakt.
Ik vervolg met The Weavers die een optreden verzorgen in The Carnergie hall. Het zelden gedraaide `Train Time` laat een snel en krachtig gitaarspel horen, waarbij iedere snaaraanslag een puntig karakter krijgt zoals het ook hoort te zijn. Dat de VSi55 ook in hoogte een klankbeeld op weet te bouwen blijkt uit het veelvuldig geschuifel en gestamp van het voetenwerk. Volume gaat harder en ik krijg de gewaarwording dat ik in de zaal naar voren loop waardoor je een vorm van druk en luchtverplaatsing krijgt.
Ik ga weer terug naar de jazz met een opname van Count Basie die in 1979 in Montreux gemaakt is. Beslist geen audiofiele opname, maar de muziek is goed te versmaden. Een spetterende Big Band treedt mij tegemoet. Joe Turner en Eddie Vinson, beiden saxofonisten, blazen hier op verbluffende wijze mee.
Van een heel andere orde maar daarom niet minder is de sfeer die Bob Marley op weet te wekken tijdens zijn live-concerten. De zaalmicrofoons blijven open staan wat resulteert in een blijvend geroezemoes op de achtergrond. De VSi55 weet dit te vertalen naar "being there" en even ontwaar ik mij in een gemengde lucht van zweet en hasjiesj die zich versmelten met de klanken van de ritmische Bob Marley. De instrumenten staan los van elkaar en er wordt een waar podium gevormd waar een ieder zijn aandeel laat horen. Het achtergrondkoortje is ook echt een achtergrondkoortje. Af en toe is er geschuif van het mengpaneel waar te nemen waardoor de klank dan holler wordt. Dit doet me denken aan het luisteren naar een beginnend bandje in een jongerensociëteit.
Van de speelse klanken van Bob Marley stappen we over naar de illustere klanken van Loreena McKennitt met haar CD `Book Of Secrets`. Een CD die bol van de akoestische instrumenten en percussie staat. Hier zit heel veel laag in en mocht er iets niet goed in het systeem zijn dan komt middels deze CD het lek vaak boven. Het laag is op deze CD erg dik aangezet en ik ben dan ook benieuwd hoe de VSi55 zich houdt. Het allerlaagste laag laat toch nog een redelijk portie detaillering horen en valt zeker niet tegen. De VSi55 laat de instrumenten zingen en sprankelen en plaatst de stem van Loreena mooi in het midden.
Ooit ben ik jarenlang de trotse bezitter geweest van een eerder uitgebrachte Audio Research geïntegreerde versterker, de CA50. Deze was ook ondanks zijn 2 x 50 watt in staat een goed en doortekenend beeld neer te zetten. De CA50 was opgebouwd in de behuizing zoals we die kennen van een LS16 of LS25 en de VT-series. Deze CA50 lag echter een stuk hoger in prijs. Ik moet zeggen dat deze VSi55 een waardig opvolger van de CA50 is en ik denk dat hij over-all zelfs beter scoort. Met name op het gebied van dynamiek en transparantie scoort deze VSi55 heel erg hoog.
Nu we toch met stemmen bezig zijn, pak ik Laurie Anderson uit de kast. Haar stem wordt mooi vol en sfeervol in het midden geplaatst en sterft langzaam doch krachtig uit. Ook de piepjes van de VCR worden diep achterin weergegeven zonder aan detail in te boeten.
Audio Research VSi55
Hoe klinkt het (2)
Ik vind dat als een merk als Audio Research met zo`n reputatie en staat van dienst met een relatief goedkope versterker op de markt komt dit niet ten koste mag gaan aan kwaliteit en dat ook deze goedkopere versterker aan de hoogste eisen moet voldoen. Ik heb voor deze versterker dan ook alle registers open getrokken en ben een
LP-lade ingedoken die ik normaliter niet vaak open, gewoon omdat ik er meestal niet voor in de stemming ben. Maar ik vond dat deze VSi55 mij op alle fronten moest overtuigen en heb, als eerste, klassiek werk van Edo de Waard opgezocht die het Rotterdam Philharmonic Orchestra aanvoert. Er wordt daarbij werk van Ravel gespeeld, lekker zwaar en meeslepend. De violen kunnen een zijdezacht hoog laten horen om even later een snerpende en snauwende klank ten gehore te brengen. Hierbij ontbreekt enige vorm van hardheid of gemeenheid zoals alleen bij slechte systemen weergegeven wordt. De aanzwellende trommen en pauken blijven overeind als het orkest op volle oorlogssterkte is beland, om daarna weer rustig en gelijkmatig uit te sterven.
We gaan verder met het `Neujahrskonzert` van het Wiener Philharmoniker met werken van Strauss. Een live opname met publiek, wat doorgaans veel onderdrukt gekuch, geproest, geschuifel met voeten en stoelen betekent. Niemand wil lawaai maken, maar iedereen doet het. Kenmerkend blijft de rust en autoriteit. De violen laten ook hier nergens enige vorm van hardheid horen en in deze combinatie geldt niet dat het geluid naar kattengejank klinkt, zoals het geluid van violen ook wel eens wordt omschreven.
Ook klavierkonzerten van Chopin moesten het ontgelden. Het Berliner Philharmoniker speelt enkele stukken van Chopin met als solo-instrument uiteraard de piano. Te horen is dat achter de piano het orkest is opgebouwd. De aanslagen variërend van subtiel en vol emotie tot hard en bombastisch. Links achterin de violen en daar achter zijn aan de rechterzijde de blazers geplaatst. Met de VSi55 wordt een realistisch driedimensionaal beeld opgebouwd, wat in combinatie met de Avalons een spectaculair geheel wordt.
Ook het timbre is in deze combinatie bijna extreem goed. Ik wil hier wel even iets langer bij stilstaan, want timbre is een woord dat binnen de hifi te pas en te onpas wort gebruikt zonder dat men eigenlijk beseft wat het inhoudt. Heel eenvoudig kan worden gezegd dat timbre of klankkleur, zoals de term ook wel wordt genoemd, de eigenschap is van een klank waarmee verschillende muziekinstrumenten en stemmen zich onderscheiden. Hoe beter het timbre van een combinatie des te beter we de verschillen kunnen horen tussen bijvoorbeeld een viool en het iets lager klinkende alt-viool, of het verschil tussen een saxofoon en een trompet.
We keren weer terug tot de orde van de dag en ik pak de zwarte schijf van John Lee Hooker. Eén van mijn favoriete bluesmuzikanten. Ook hier weer wordt de stem zeer fraai weergegeven, de keelklanken zijn goed waar te nemen en deze sterven langzaam uit. John maakt op deze LP afwisselend gebruik van een steelstringgitaar en een 12-stringgitaar. Deze laatste onderscheid zich voornamelijk in een warmere en vollere klank. Ook kenmerkend van John is dat hij altijd met zijn voeten op de grond mee staat te trappelen, waarneembaar op een combinatie die veel detail, rust en ruimte laat horen.
Na John Lee Hooker maken we een kleine stap naar Jazz met het `Jazz At The Santa Monica Civic `72`.Grote namen op dit jazz spektakel waaronder Count Basie, Oscar Peterson, Ray Brown, Al Grey en nog meer grootheden. Trompetist Roy Eldridge blaast op deze LP bij aanvang op een zodanige wijze de conussen uit je luidsprekers dat zelfs het publiek op deze inzet reageert door te applaudisseren en te joelen. Tijdens dit muzikale spektakel wordt er door de solisten regelmatig van plaats verwisseld waarbij het orkest door blijft spelen. Het is dan ook leuk om het gestommel tijdens de wisseling van deze solisten te horen. Ook Ella Fitzgerald kan niet achterblijven en maak met haar zogenaamde scatzang dit feestje zeer geslaagd. Zij gaat dan ook een duet aan met tenor-saxofonist Stan Getz. De scherpe uithalen van de sax worden moeiteloos door de stem van Ella overgenomen en samen brengen zij het tot een waar muzikaal hoogtepunt.
Vervolgens is er uiteraard ook nog meer digitaal geweld aan bod gekomen. De veel gedraaide CD `Rendez Vous` van Cassandra Wilson verdween in de CD-lade. De stem mooi afgebeeld, de percussie laat een verfijning en detail horen. Dit is mede de oorzaak door de rust die de VSi55 uitstraalt, waardoor het zwart om de instrumenten zwarter wordt en de muzikale afbeeldingen scherper waar te nemen zijn.
Een zelfde gewaarwording heb ik met Dead Can Dance, na enkele minuten valt de Maracas in en de balletjes die daarin zitten worden nog losser weergegeven en sterven langer uit. Zangeres Lisa Gerrard staat mooi in het midden omgeven door Oosterse instrumenten, de trom die later rechts achterin ingezet wordt, wordt met kracht en gemak weergegeven. Nergens heb ik het idee dat de VSi55 over zijn kop gejaagd wordt.
Audio Research VSi55
Conclusie
De versterker heeft een neutraal warm karakter, dit lijkt tegenstrijdig maar degene die deze versterker heeft beluisterd weet wat ik bedoel. Hij blinkt uit in autoriteit en zet een stevig fundament neer waaraan een groots en ruimtelijk afbeelding wordt gekoppeld. Het middengebied, met name de stem, is open en fabelachtig mooi.
Deze VSi55 is gebouwd om jarenlang te kunnen genieten van uw favoriete muziek. Indien u op zoek bent naar een nieuwe versterker, met high-end aspiraties en daar niet meer dan € 4000.-- voor uit wil geven, dan moet u beslist deze VSi55 in uw overweging meenemen. Na overhandiging van 3600 euro wordt hij voor jarenlang de uwe en dat is gezien zijn prestaties een koopje, mede dankzij de lage dollar.
Gebruikte apparatuur
VPI Aries Scout draaitafel
Clearaudio Victory H element
Clearaudio Basic Symmetry phono versterker
Sony SA5ES tuner
Teac VRDS-7 transport met Peter van Willenswaard modificatie
Audio Alchemy DDE 32+ jitter reductie/upsampling
M-Audio Superdac 2496 d/a converter
Marsh Sound Design P2000 voorversterker
Marsh Sound Design A400s eindversterker
Avalon Avatar luidsprekers
Monster / MIT / Supra / Clearaudio / Sign-Audio Interlinks
MIT / Siltech / Nirvana luidsprekerkabels
Sign-Audio netsnoer
Creaktiv audio meubel