Denon Home Cinema
Denon AVR-3803 en Denon DVD-2900 Home Cinema set
Introductie
De wereld draait op dilemma’s en bij een dilemma moeten vaak knopen worden doorgehakt om tot een uiteindelijke keuze te komen. Dit geldt ook zeker in de wondere wereld van hifi, multi-channel weergave en home-cinema. Het meest recente dilemma waar vele producenten en distributeurs nog steeds de hersens over kraken is de toekomstige drager van multikanaals muziek en zowel de distributeurs als de producenten van hifi componenten zijn er eigenlijk nog steeds niet uit. Dus waarom zou je een keuze moeten maken?
Voor mij staan 2 grote dozen met daarin 2 componenten waar ik uitermate nieuwsgierig naar ben. De dozen bevatten de Denon AVR-3803 7-kanaals receiver en de nieuwe universele speler van Denon: de DVD-2900. De 7-kanaals receiver blijkt nog volledig nieuw te zijn en in mijn nieuwsgierige bui sluit ik met enig enthousiasme het component van bijna 17 kilo aan. Na alle kabels aangesloten te hebben, beluister ik de eerste tonen en neem direct daarna de beslissing nog even te wachten en de versterker rustig de tijd te geven om in te spelen.
Voor ik de specificaties beschrijf van beide componenten, staat hieronder eerst een introductie van de verschillende surroundformaten die we kennen.
Surroundformaten
De ontwikkelingen in surroundformaten hebben in de afgelopen paar jaar absoluut niet stilgestaan. Was er eerst nog enkel Dolby Surround, tegenwoordig zijn de ‘7 kanaals’ titels met een DTS-ES en DD-EX soundtrack absoluut niet meer zeldzaam. Om het verschil aan te duiden tussen de formaten en surround codecs zullen we hieronder kort ingaan op de terminologie.
Dolby Digital
Dolby Digital gaat uit van zes onafhankelijk gescheiden kanalen, waarvan er vijf het complete frequentiebereik van 20Hz-20KHz weergeven en het zesde slechts het lage tonen gebied aanspreekt van 20-120Hz. Dit kanaal bevat speciale basinformatie en wordt het LFE (Low Frequency Effects) kanaal genoemd. Omdat dit kanaal niet full range is, wordt er gesproken over een 5.1-kanaals systeem.
Al deze kanalen worden door middel van een 12:1 compressietechniek in een digitale 16-bits stream verwerkt. Deze wordt in de Dolby Digital processor gedecodeerd en er verschijnen weer 6 aparte kanalen.
DTS
DTS is, net als Dolby Digital, een zes-kanaals geluidsformaat. Het grote verschil zit hem in de toegepaste compressiefactor en bitrate. Dolby gebruikt een compressie van 12:1 op 16 bit tot 20 bit, DTS comprimeert slechts 4:1 op 16, 18, 20 en 24 bit. Dit zou moeten resulteren in een natuurlijkere en levendigere geluidsreproduktie. Door de lagere compressie vergt DTS een hogere bandbreedte dan Dolby Digital: de datarate bij DTS is 1509 of 754 kbit/s, terwijl deze bij Dolby Digital 5.1 meestal 384 kbit/s of 448 kbit/s is.
DTS-ES Matrix en DD-EX
Deze formaten maken net als Dolby Digital 5.1 en DTS 5.1 gebruik van vijf volledig gescheiden kanalen en een subwooferkanaal. De surroundkanalen bevatten nu echter een extra derde kanaal, het zogenaamde achter- of back-surround-kanaal. Dolby heeft hier in feite hetzelfde truukje toegepast als in de tijd met Dolby Surround: een extra kanaal in het leven roepen door middel van faseverschuiving (matrix technologie). De decoder in je home-cinema versterker moet wel geschikt zijn voor deze software, maar het formaat is ook volledig compatible met een niet-EX/ES decoder.
DTS-ES Discrete 6.1
DTS-ES Discrete 6.1 is in feite hetzelfde idee als DTS-ES Matrix, maar het surround-back kanaal wordt nu apart discreet gecodeerd. Eerst wordt met een matrix decoder het surround back kanaal uit de surround-kanalen gefilterd zoals dit bij DTS-ES Matrix en DD-EX gebeurt, maar vervolgens wordt dit signaal niet weergegeven, maar weggegooid. Het discreet opgenomen signaal komt hier vervolgens voor in de plaats.
DTS Neo:6 en Dolby Pro-Logic II
Het betreffen hier verbeterde varianten op Dolby Pro-Logic, waarbij de achterspeakers niet meer beperkt worden qua frequentiebereik, maar nu gebruik maken van de volledige bandbreedte. Ook is de kanaalsturing sterk verbeterd en zijn er speciale modes voor het weergeven van muziek in surround. Het vroegere Dolby Pro-Logic klonk nooit zo geslaagd met muziek door zijn sterke nadruk op het center kanaal.
Denon Home Cinema
Denon Multi-kanaals AVR-3803 Receiver
Het vervolg op de populaire 3802 receiver van Denon is de - makkelijk te raden - nieuwe AVR-3803 receiver. En hoewel je op eerste gezicht zou denken dat deze lijkt op zijn oudere broer, heeft deze nieuwe telg in de familie van Denon een complete ‘make over’ gekregen.
Zo is de AVR-3803 een zeven-kanaals receiver geworden, met een vermogen van 7x110 Watt. Het digitale signaal wordt via de 192KHz/24 Bit DAC’s van Burr Brown omgezet naar analoog, waarbij de surround decodering plaats vindt in een ‘Shark Hammerhead’ processor van Analogue Devices. Een receiver die op basis van de specificaties alle huidige nieuwe software in zijn volledige complexiteit zou moeten kunnen weergeven.
Nou ja, van start… Allereerst zullen alle componenten nog digitaal toegewezen moeten worden aan een ingang en zal de receiver volledig ingesteld dienen te worden. Zo wordt het bass-management afgesteld, waarbij de speakers op small worden gezet en de subwoofer op ‘on’, zodat de speakers niet worden belast met het LFE signaal en worden ontlast bij 80 Hz. Verder wordt de time-delay afgesteld. Het volume van de onderlinge speakers wordt gecalibreerd middels de HT Tune Up Test-DVD en een geluidsdrukmeter. Dit alles wordt gedaan via de overzichtelijke on-screen menu’s, die via de monitor-out S-Video aansluiting op de display zichtbaar worden.
Denon Universele DVD-speler DVD-2900
Cable en een Van Den Hul 75 ohms digitale coaxiale interlink geeft de digitale signalen door.
De speler heeft een IEC stroomaansluting zonder randaarde en wordt in eerste instantie met het standaard netsnoer aangesloten. In een later stadium is het standaard netsnoer vervangen door een Kemp Hi-Power cord en een Van Den Hul Mainstream.
Aangezien de DVD-speler ook analoog is aangesloten, moet wederom de dB-meter te voorschijn worden gehaald en moet naast de time-delay voor DVD-video ook het bass-management voor SACD, DVD-video en DVD-audio ingesteld worden. Het bass-management wordt hetzelfde ingesteld als de receiver: ook hier worden alle speakers op small gezet en de subwoofer ingeschakeld.
Wanneer ik het overzichtelijke menu doorblader na ook de beeldinstellingen te hebben gedaan, valt mijn oog op de gamma-correctie en instellingen voor de individuele pirmaire kleuren (rood, groen, blauw), middels een video-equalizer. Naar mijn mening een feature die Denon had kunnen weglaten. Immers, de weergever zelf dient correct te worden afgesteld en bij voorkeur ISF gecalibreerd. De DVD-speler moet het signaal vervolgens zo neutraal mogelijk doorgeven. Om de kleurwaardes correct in te stellen kun je niet vertrouwen op je ogen, maar is een zgn. color analyser absoluut een vereiste.
Denon Home Cinema
De proef op de som, luisteren...
Als recensent heb je het niet makkelijk met het beschrijven en testen van zowel een universele DVD-speler als een multikanaals receiver. Hoewel normaal bij mij de DVD-speler met name ingezet wordt voor muziek en films op DVD, komen nu naast DVD-video ook nog SACD, DVD-audio en CD langs.
SACD & DVD-Audio
Het eerder beschreven fenomeen, bovenstaand dilemma, doet bij het luisteren wederom zijn intrede: waar begin je de luistersessie mee? Na wat wikken en wegen besluit ik eerst het SACD gedeelte van de DVD-2900 speler onder de loep te noemen. Een prachtig, zeer dynamisch live concert gaat de lade in van de speler: Roger Waters - Live in the Flesh.
Nu moet ik allereerst iets bekennen: Mijn grootste kritiek op mulitikanaals muziek ligt vaak in de handen van de mixing: het geluidsbeeld wordt gemanipuleerd via de toegewezen surrounds, waardoor mijn beleving als toeschouwend publiek spontaan verandert in een bijna meespelende bandlid.
Roger Waters van de voormalige groep Pink Floyd is werkelijk een meester in het neerzetten van deze visuele fantasie; totaal gecreëerd door het muzikale beeld dat wordt neergezet. Tevens is dit een opname waarbij juist de multi-channel weergave enorm goed uit de verf komt.
Roger Waters speelt op ‘Live in the Flesh’ veel van het oudere materiaal van Pink Floyd en dit is voor de liefhebber werkelijk genieten. De Denon-combinatie geeft dit concert met zeer veel detail weer, waarbij alleen opvalt dat de dynamiek die deze SACD kent, met lichte terughoudendheid wordt weergegeven. De Denon DVD-2900 biedt de mogelijkheid een ander dan het standaard geleverde netsnoer aan te sluiten. Als het originele snoer wordt vervangen door een Van Den Hul-mainstream, blijft het geluidsbeeld nu duidelijk minder plakken aan de speakers en de dynamiek in al zijn lagen is terug te vinden. Verder valt op dat er meer lucht in de totale soundtrack zit. Nietsvermoedend viel ik dan ook door de mand toen de SACD begon aan track 8, getiteld Dogs. Aangezien mijn buren een hond hebben, dacht ik dat deze weer aan het blaffen was. Toen ik het volume echter volledig terugdraaide, was de hond verdwenen.
The Door van Keb’Mo’ is een prachtig blues album, dat op deze stereo SACD gedetaileerd wordt weergegeven. Het album heeft een breed realistisch geluidsbeeld, waarbij zowel de zang als de instrumenten met veel precisie geplaatst zijn. De Denon DVD-2900 DVD-speler laat duidelijk de plaatsing horen en bijna zien.
De klank van de gitaar in het prachtige Loola Loo is bijna verdrietig, wanhopig, zoals de man die zijn vriendin mist en zijn liefdesverdriet in dit nummer opbiecht, als een schreeuw om haar terug te krijgen. Ook hier is de definitie duidelijk verbeterd na het vervangen van het netsnoer. Opvallend is dat de AVR-3803 receiver wel licht de dynamiek mist die ik ervaar in de combinatie van mijn eigen home-cinema versterker en de DVD-2900 DVD-speler. Wanneer we luisteren naar de kickdrum en de basgitaar is een betere definitie te horen in de verschillende lagen bas, waarbij de AVR-3803 passages soms licht clustert. De Van Den Hul Mainstream is een goede upgrade voor deze speler en wordt gedurende de test dan ook niet meer gewisseld.
De prachtige klanken van de alt-saxofoon, bespeeld door Paul Desmond, benadrukken nogmaals het detail: ieder miniscuul zuchtje en klepje wordt door de AVR-3803 en DVD-2900-combinatie naar voren gehaald. Hoewel mijn vriendin me inmiddels voor gek heeft verklaard dat ik op dit tijdstip nog aan het luisteren ben, zwijmel ik nog even weg en neem de muzikale reis die me wordt gepresenteerd.
Ik kan er overigens niet omheen: de stereo track op deze SACD is werkelijk fenomenaal. Een prachtige plaatsing, veel diepte, gemaakt door het stevige fundament van de drie snaren bas en micro-detail van de drums en piano. De multichannel versie bevat klankmatig dezelfde karakteristieken, maar heeft toch op een bepaalde manier een wat onnatuurlijke plaatsing in het centerkanaal. Hoewel het homogeen klinkt, beleef ik hier niet dezelfde sfeer als bij de stereo track.
Het maken van keuzes en het bijhorende dilemma komt in dit artikel regelmatig terug. De vergelijking tussen SACD en DVD-audio vind ik dan ook geen makkelijke. Waar er voor SACD al zeer veel titels te koop zijn, zijn de DVD-audio titels vaak nog zeer schaars. En dan geldt alsnog: gaat het uiteindelijk nog wel om de vraag ‘wat is beter’?
Het kon niet uitblijven dat DVD-audio getest zou worden en de schaarse plaatjes die ik heb, worden rustig uitgestald. Een werkelijk schitterende jazz-track staat op de ‘Ultimate DVD Surround Sampler’ van Chesky Records. Ik heb het over Bucky Pizzarelli’s ‘Lime House Blues’: een 4-kanaals surroundmix, die op simpele wijze de luisteraar meeneemt naar het jazzcafé, waar de band met gemak het publiek meeneemt op een muzikale reis. Dit nummer is realistisch opgenomen, waarbij de rook bijna te proeven is in de luisterruimte. De Denon combinatie laat dit voor een gedeelte prachtig horen. Tonaal iets aan de lichte kant, maar komt dicht bij hoe ik het eerder heb gehoord in een Meridian opstelling. Wel valt op dat de surroundmix niet echt loskomt en het geluidsbeeld licht ingepakt wordt neergezet.
Verschillende DVD-audio discs volgen daarna nog, waaronder het drukke ‘2 Against Nature’ van Steely Dan. Laten we het een creatieve surroundmix noemen, die bij mij meer irritatie opwekt dan genot geeft. Maar ook hier valt op dat het geluidsbeeld lichtelijk plakt aan de speaker: het beeld komt helaas minder los dan ik eerder gehoord heb met dezelfde disc.
Alvorens over te gaan op DVD-video nog even deze gedachte: in een home-cinema zal een opstelling voor zowel meerkanaals muziek als DVD-video altijd een compromis zijn. De opstelling voor meerkanaals audio vergt dat de centerspeaker net zo hoog staat als de frontspeakers. Helaas is dit vaak in een DVD-video niet mogelijk, aangezien op deze plek vaak ook een weergever staat voor video. Het resultaat is dat bijvoorbeeld de zangeres met die prachtige stem simpelweg te laag staat. Een compromis is hier onvoorkoombaar.
Denon Home Cinema
DVD-Video
Soms hoef je de stem van iemand maar te horen om er spontaan ‘verliefd’ op te worden. Deze stem in het bijzonder heeft mij volledig in vervoering gebracht toen ik het nummer voor het eerst hoorde. Ik heb het over Sarah McLachlan met het nummer ‘Angel’, samen met Santana op akoestische gitaar. Hoewel ik het nummer uit den treure ken, krijg ik voor het eerst weer kippenvel op mijn armen. Een registratie die door de Denon combinatie met veel realisme, gevoel voor plaatsing, detail, tot in de laatste aanslagen op de akoestische gitaar wordt gebracht. In combinatie met de harde kleurstelling van het decor en intieme wijze van filmen, wordt mijn nieuwsgierigheid geprikkeld om het beeld eens echt op de proef te stellen.
Een favoriete scène van mij in The Fifth Element is de Diva-scène. Dit is een scène waarin veel informatie zit voor zowel de audio- als de beeldkwaliteit. Net als bij de vorige scène wordt ook hier de diepte en het schone plaatje opgemerkt in de operazaal waar de Diva optreed. Wanneer de aanslag van de Mangalores begint, worden alle horizontale camera-bewegingen (pans) zeer soepel weergegeven, waarbij kleine details duidelijk zichtbaar blijven. De vechtscène tijdens het zingen wordt goed gescheiden gebracht, waarbij wel na lang kritisch luisteren opvalt dat de Denon in combinatie met mijn speakers licht moeite heeft de verschillende lagen in het laag weer te geven. Dit is met name te wijten aan mijn speakers, die veel van de versterker vragen. Een combinatie met een speaker die makkelijker kan worden aangestuurd zal een beter beeld geven.
Bij alle drie de DVD’s valt op dat het videogedeelte van de Denon DVD-2900 DVD-speler, met zijn 12 bit/108 MHz video D/A converter, absoluut zijn werk goed doet en via de component uitgang een schoon signaal weergeeft, waarbij het contrast en de detaillering opvallen. Dit geeft uiteindelijk een beeldkwaliteit met natuurlijke diepte, veel schaduwdetail, soepele pans en weinig additionele digitale artefacten.
Na veel kritisch luisteren en regelmatig switchen tussen de analoge verbinding en de digitale verbinding vond ik persoonlijk de D/A converters in de DVD-speler net iets beter klinken dan de DAC’s van de AVR-3803. Hoewel beide veel details laten horen en een groot realistisch geluidsbeeld neerzetten, biedt de analoge verbinding net meer lucht en gescheidenheid in de plaatsing.
Denon Home Cinema
Conclusie
Meer informatie
Importeur: Penhold
www.lookenlisten.nl
DENON AVR-3803 highlights:
- Tuner/versterker met zeer uitgebreide surround mogelijkheden
- Vermogen 7x 110 Watt Continue per kanaal aan 8 Ohm (7x 150 W/DIN/6 Ohm)
- Decoders voor DTS-ES 6.1 Discrete, DTS-ES 6.1 Matrix, DTS 96/24, Dolby Digital EX 6.1 Matrix, Dolby Digital 5.1, DTS-Neo6, Dolby Pro-Logic II
- Video Up Conversie brengt alle Composite en S-Video ingangsbronnen naar Component Video.
- On Screen Display via Component Video uitgang
- Lip Sync problemen oplossen met Audio Delay
- 11 analoge ingangen (waaronder platenspeler), 5 optisch digitale ingangen, 2 coaxiale digitale ingangen, 9 video ingangen, 4 video uitgangen en MultiZone uitgang incl. Video
- Analoge 7.1 ingang voor toekomstige ontwikkelingen en SACD / DVD-Audio
- Leverbaar in Zwart of Gold
- Verkoopprijs: € 1579,-
Voor gedetailleerde specs klikt u hier
DENON DVD-2900 Highlights
- Universele DVD-Video, Super Audio CD, DVD-Audio Speler,
- Winnaar EISA Award 2003-2004 Beste Universele Audio Speler,
- Hoogwaardige 12-bit / 108 MHz videoprocessor voor optimale beeldkwaliteit,
- Ingebouwde DTS 5.1 en Dolby Digital 5.1, SRS TruSurround decoders,
- Speelt ook MP3, CD-R/Rw, DVD-R/Rw, JPEG foto’s,
- Silicon Image Pure Progressive Component Video voor allerbeste beeldverbinding
- Leverbaar in Zwart en Gold
- Verkoopprijs € 1379,-
Voor gedetailleerde specs klikt u hier
|
Gebruikte software: Roger Waters – Live in the Flesh SACD – Sony Music Gebruikte Hardware: Projector: Barco 808s Data |