Goldring Eroica LX

Goldring Eroica LX element - Een waardige werker

Na het gereedkomen van mijn Garrard platenspeler bleef mijn Pro-ject Perspective tijdelijk werkeloos staan, bij gebrek aan een element. Zin om telkens van element te wisselen tussen de Garrard en de Pro-ject heb ik niet, dus rest er niets anders dan een element te scoren. Ik ben heel bewust op zoek gegaan naar een all-round element dat een paar specifieke eigenschappen bezit. De prijs speelt dan een rol, de klank, de combinatie arm/element moet kloppen, moet aansluiten op de phonotrap en voor mij staat de keuze vrijwel altijd vast op een MC type (Moving Coil). Shoppend in een prijsklasse tot 250 euro is de keuze niet zo erg groot. Denon, Ortofon en Goldring zijn enige aanbieders. Gezien de eerdere ervaring met Goldring in een Transrotor draaitafel en de gunstige inruilregeling van Goldring, is in die richting gezocht, met als resultaat dat een Eroica LX op dit moment staat te spelen. Goldring is een gerenommeerd merk dat al sinds jaar en dag op de markt is en maakt of maakte ook elementen voor anderen zoals Linn en Audio Note.

In de Pro-ject arm

De Perspective staat er al een hele tijd en blijft een fijne draaitafel. Gewoon standaard uitgevoerd met als enige accessoire een Pro-ject Speedbox. De tafel staat op een muurbeugel van het helaas ter ziele gegane bedrijf Target. Tot mijn beschikking staan permanent een tweetal phono versterkers, een Transrotor phono trap en een Linn Linto. Voordat de Linn er stond speelde de Goldring via een Rotel RQ-970BX, voor het geld een schitterend apparaat. Het Eroica LX element geeft een spanning af van 0,5 mV en vraagt om een MC ingang. Met een afsluitimpedantie groter dan 100 Ohm. De Transrotor is geheel instelbaar en staat op 100 Ohm, de Linn is niet instelbaar en heeft een vaste waarde van 150 Ohm. De Pro-ject is met een Siltech MXT New York op de phonotrappen aangesloten. Achter de Transrotor, die het meeste wordt gebruikt met de Goldring, een Chord Solid 2 interlink naar de Clearaudio Balance voorversterker. De Linn is geheel met New York aangesloten. In de periode van maanden waarin de Goldring nu zijn werk doet hebben meerdere systemen staan spelen. Standaard speel ik met Monarchy Audio eindversterking en JM Lab Electra luidsprekers. Het oordeel over de Eroica LX is grotendeels gebaseerd op die eigen combinatie die ik uiteraard ook het beste ken.

Wat technische details van de Eroica LX zijn een eigen gewicht van 5,5 gram. Te danken aan de gebruikte krachtige Neodymium magneet en de Pocan (kunststof) body. Het lage eigen gewicht en de compliantie maken het element geschikt voor middelzware tot lichte toonarmen. Denk dan aan Rega, Pro-ject of bijvoorbeeld Hadcock. De naaldvorm is een Gyger II met een afronding van 0.5 x 0.06 mm. Het frequentiebereik loopt van 20 - 30.000 kHz binnen +/- 2 dB, een grafiekje wordt niet meegeleverd door Goldring. De kanaalscheiding zou > 25 dB zijn bij 1 kHz (wat dus weinig zegt) en de kanaalbalans binnen 1 dB. Aanbevolen naalddruk is 1,7 gram of te wel 17.0 mN. Een gegeven waar ik mij volledig in kan vinden. De aftasthoek is 20 graden, dus bij een naaldkracht van 1,7 gram moet de arm horizontaal staan. De eigen impedantie van het element is erg laag met 7 Ohm. Voor wie wel de voordelen van een MC element wil kunnen benutten, maar een phono ingang heeft voor MM elementen, levert Goldring een Eroica H met een uitgangsspanning van 2,5 mV. Dit element kan op een normale 47 kOhm instelling werken. De spoelen in een MC element zijn verbonden met de cantilever en de spoeltjes worden zwaarder naarmate ze meer spanning moeten leveren. Daardoor neemt de effectieve massa aan de naaldtip toe, met als gevolg een minder fraai frequentieverloop (20 – 22 kHz binnen +/- 3 dB) en mindere detaillering. Als voordeel staat tegenover de genoemde negatieve aspecten van een high output MC, dat de phono trap met buizen uitgevoerd mag zijn, omdat ruis minder een probleem is.

Goldring Eroica LX

Naslaan en beproeven

Ik heb mijn eigen tekst nog eens nagelezen om te kunnen vergelijken wat een andere platenspeler en een andere arm toevoegt aan de eigenschappen van de Goldring of juist afbreuk doet. Zo gaf de combinatie met de Transrotor speler een romantisch tintje aan het geluid. De plaatruis bleef sterk naar de achtergrond gedrukt en het geheel was zeer aangenaam om naar te luisteren. Hoe is het resultaat nu met een andere speler en andere bekabeling aan het element. Zeker niet teleurstellend. De vele platen die de revue passeerden zal ik u besparen, maar hier een paar high lights die het karakter van de Eroica LX kunnen beschrijven. Te beginnen met de Brandenburgse Concerten van Bach, uitgevoerd door The Academy of St. Martin in the Fields. In het tweede concert is de blokfluit prominent aanwezig en wordt erg realistisch weergegeven. Het klavecimbel is naar de achtergrond verhuisd en speelt een ondergeschikte rol. Violen zijn romantisch en lieflijk, geen spoor van scherpte of een rafelig randje. De stemming van het muziekstuk komt heel goed over op de luisteraar. Wat je mist is de topklasse definitie en detaillering die veel duurdere elementen wel bieden. Of het drie dimensionale plaatje. Opvallend ook nu met de Pro-ject als speler dat het niveau van de plaatruis zo laag blijft. Het resultaat van een goed gekozen naaldvorm, want de weergave van hoge tonen lijdt er beslist niet onder. Ik stap van de barok over op een big band met als trompettist Harry James. Opgenomen destijds op het Sheffield label met een grote dynamiek en een scheurende blazerssectie. “Levensecht” is een woord dat in mij opkomt. Veel nadruk ligt er op het middengebied, de bekkens (het hoog) blijft wat achter en de bas is monotoon. Daarbij moet u wel bedenken dat juist het belangrijke middengebied voor het geld zeer goed is. Strak en hard zoals het hoort. Je moet zoeken in de muziek naar stukjes waar je echt de verschillen goed kunt aanwijzen. Ik luister onder meer naar ‘Corner Pocket’ van oorsprong van Count Basie en ‘Lara’s Theme’ uit Dr. Zhivago waar Harry een meesterlijke solo neerzet met zijn trompet.

Ik maak een stap naar Latijns Amerika en een stap in de tijd. Een opname uit 1963 van Getz en Gilberto die ik al eerder aanhaalde in recensies. De stem van de piepjonge Astrid Gilberto mist het laatste stukje finesse en raffinement met de Goldring. De stemmen zijn wel buitengewoon goed verstaanbaar, beter dan met menig ander element bereikt wordt. De stem zou ook wat meer mogen zweven in de ruimte. De piano is licht vervormd opgenomen, wat benadrukt lijkt als je met de Eroica LX speelt. Ik denk dat het mede het gevolg is van het open middengebied van het element. De bas is erg monotoon, zoals ook bij Harry James, de bekkens vertonen een klankkleur die er hoort te zijn, metaal. De sax tenslotte van Getz dringt in je ziel. Deze re-issue van het Verve label blijft een schone droom. Luister ook maar eens naar kant twee track twee. De Bossa Nova druipt van de naald. Een tegenvaller is een direct-to-disk opname van Charlie Byrd. Het witte vinyl geeft niet prijs wat er in gegroefd staat. Het van Janis Ian afkomstige en hier instrumentaal uitgevoerde ‘At seventeen’ mag veel sprankelender uit de speakers komen. Gek genoeg is de plaatsing van instrumenten hier wel drie dimensionaal en staat het allemaal los in de ruimte. Het is zeker niet de topper van de avond en ik kan er niet helemaal achterkomen waarom juist deze plaat teleurstelt. Misschien is de opname te droog en vergt teveel van een relatief eenvoudig element. Veel blijer ben ik met Pink Floyd’s ‘Dark side of the moon’ in de originele uitvoering. Wie wat bewaart, die heeft wat. Een groot breed beeld is mijn deel. Het geheel is uitermate uitgewogen en klinkt meer dan lekker. De frequentiekarakteristiek is op het gehoor zeer vlak en recht. Ook hier weer die opvallend verstaanbare stemmen, zelfs op de luchthaven in ‘On the run’ is de omroepstem goed te volgen. En dat niet alleen, het gebrom van de vliegtuigen is erg overtuigend. Het laag heeft voldoende power om pop muziek te behappen. Naar mijn bescheiden mening kan de Goldring pop heel goed aan. Het liefelijke karakter en het romantische tintje maken de pop minder bijterig dan zou mogen en de definitie iets minder, maar dan heb je ook alle kritiek gehad. Effecten, drums, gitaar, met deze oude plaat in bezit heb ik geen heruitgave nodig. De muzikale reis en belevenis wordt erg goed getroffen met een Eroica LX.

Na het geweld terug naar de barok. Ook hier is het sausje mij wat te dik. Ik merk aan de spanning in de ‘Zomer’ van de Vier Jaargetijden van Vivaldi dat het onweer mij te weinig schrik aanjaagt. Ik zou niet te hoeven schuilen met een Goldring. Heel anders is dat als ik een zijstap maak en hetzelfde stuk draai op mijn Benz/Garrard/Linn combinatie. Dan zoek je snel een goed heenkomen voor het onweer dat met instrumenten wordt uitgebeeld. De spanning en de sensatie zijn veel groter. Eigenlijk is in alle opzichten deze vele malen duurdere set de Pro-ject met toebehoren de baas. Helaas, voor een ieder, ook veruit in prijs. Ik ben de mening toegedaan, dat als de duurdere set er niet zou staan, ik niet direct reden zou hebben om er naar te gaan zoeken. Zoals altijd weet je dat het beter kan, maar het leven met een Goldring/Pro-ject/Transrotor is beslist aangenaam. Net als destijds toen ik de Transrotor draaitafel besprak, neem ik weer genoegen met de romantische klank van de Eroica. Het luistert heel aangenaam. Dat merk ik ook als ik de gehele LP van Heinz Holliger draai die beroemde hobo concerten van diverse componisten speelt. Samen met de Staatskapelle Dresden. De Philips opname is erg schoon en zuiver, met een heel laag rumble niveau. Daar had Argo destijds een puntje aan kunnen zuigen. Er is veel doortekening, veel diepte en harmonie. Zowel de muziek als de techniek boeit mij bijna een uur lang. Met een zucht zet ik de plaat af. Wat is barok toch genieten met een hoofdletter “G”.

Goldring Eroica LX

Tot slot

Mede door de gunstige inruilregeling die Goldring in een aantal landen biedt is het element tegen een scherpe prijs verkrijgbaar. Ik hoefde slechts een oude en volkomen versleten Shure M95 uit de jaren 70 aan te bieden voor een korting van 40 euro. Maar ook zonder die inruil is 250 euro zeker niet teveel voor wat er geboden wordt. Het element laat duidelijk merken van vele markten thuis te zijn. Spoort goed, levert een lage vervorming en maakt zelfs oude en slechte opnames op zijn minst genietbaar. De robuustheid en het gemak waarmee het element speelt in diverse armen, maakt het tot een universeel stuk gereedschap. Ik zal het voornamelijk blijven gebruiken in sets waar een Garrard met een Benz gewoon qua prijs niet thuishoort. Maar evenzeer als romantisch alternatief voor de Benz. Vergelijk het maar met een flame lamp ten opzichte van helder licht. De combinatie met de Transrotor phono trap is gewoon erg goed, net als met de Rotel phono. Die met de Linn Linto nog veel beter. Maar dan ontstaat er een scheve prijs verhouding, zoals ik dat eerder beschreef in het verhaal over de Linto (elders op de site te vinden). Het bewijst wel dat een Eroica LX het nodige in zijn mars heeft. Wie een MC element zoekt, het niet te bont wil maken met de kosten en een doorsnede tot (zeer) goede draaitafel bezit, kan zijn hart ophalen. Hoe beter de keten, des te meer zal de Eroica LX bevredigen.

Importeur :
Tonar International b.v.
Beeldschermweg 5 unit 1
3821 AH Amersfoort
Telefoon 033 4554511
Fax: 033 4560544
Web www.goldring.co.uk