Audio Note DAC 3.1x


Dimitri van Hoven | 06 januari 2003 | Audio Note

Audio Note behoeft voor vele geen introductie. Het japans / engelse bedrijf staat bekend om de vele goede recensies en soms extreem dure apparatuur. Het prijskaartje wordt mede bepaald door de filosofie van Audio Note en het maken van bijvoorbeeld eigen hoogwaardige condensatoren. Audio Note maakt namelijk zelf condensatoren van zilver of koper, weerstanden, kabels en ga nog maar even door. Deze “custom build” componenten vinden hun weg naar de diverse Audio Note producten. Mocht u nieuwsgierig zijn naar de historie en of filosofie van Audio Note dan raad ik u aan de Hi-Visit van Rene van Es eens te lezen op https://hifi.nl/hivisit.php?id=80. Rene heeft in dit artikel een en ander prachtig op papier kunnen zetten.

Eind september 2002 opende het Audio Note auditorium in Den Haag zijn deuren voor het publiek. Ondergetekende was aanwezig bij de officiele opening en het luisteren naar de diverse systemen aldaar maakte me zeer nieuwsgierig. Gelukkig was het geen probleem een aantal van deze mooie producten eens in huis te halen voor een uitgebreide recensie. Een Audio Note DAC 3.1x de opvolger van de bekende DAC 3 en een CDT One loopwerk waren enkele weken welkome gasten.

De DAC 3.1x is zoals de naam al doet vermoeden een DA converter. Met dit apparaat is echter iets aparts aan de hand. Deze op een Analog Devices AD1865N chip gebaseerde converter heeft ten eerste geen digitaal filter. Daarnaast is het analoge deel gescheiden van het digitale deel middels transformatoren. Alsof dat nog niet genoeg is bevat de DAC ook nog een SRPP buizen uitgangstrap. Een aparte benadering, dat mag gezegd worden. Verder valt te melden dat het een 18 bit systeem is en gebruik maakt van het gepatenteerde Audio Note 1x oversampling systeem en 44.1/48/96 Khz compatible is.

Als we de forse kast openschroeven treffen we o.a. de mooi opgezette printplaten, 3 trafo’s, papier in olie condensatoren van Jensen en 2 Philips 6DJ8 ECG buisjes aan. Het verdient de aanbeveling (zoals ook in de handleiding vermeld staat) te experimenteren met diverse merken en type buisjes. Helaas was hier tijdens de test periode geen mogelijkheid voor. Dat een en ander echter een groot verschil kan opleveren kan ik u echter verzekeren, uit ervaring met mijn eigen buizenversterker. Kijkt u maar eens op http://62.166.33.106/ai500 daar kunt u van alles over de klank enkele type buisjes lezen.

Op de achterkant van de DAC treffen naast de on/off schakelaar en de net entree een BNC en RCA digitale ingang aan. Naast de analoge RCA uitgang vinden we nog een de-emphasis uitgang aan. (Bij de meeste {alle?} DAC’s zit het de-emphasis circuit continu in de signaalweg. Aangezien er maar weinig CD’s met de-emphasis zijn heeft de Audio Note DAC een aparte uitgang waarachter het de-emphasis circuit zit. De rode led op het front wordt groen indien de CD met de-emphasis is opgenomen. De gebruiker kan dan omschakelen naar de andere uitgang om de CD correct(er) weer te geven. In de duurdere DAC wordt een apart relais gebruikt om dit automatisch te doen. Tijdens de luister periode is de led echter geen enkele keer groen geworden.)
Tot slot treffen we nog 2 ground aansluitingen aan, een voor analoog en een voor digitaal. Ook dit is redelijk uniek, in het Auditorium informeert men u graag nader over het gebruik van deze ground uitgang.  Op de voorkant siert onder het Audio Note logo slechts 1 rode LED die aangeeft of de DAC ingeschakeld is. Het verdiend de aanbeveling de DAC altijd onder spanning te laten staan. De buizen blijven dan op temperatuur, slijten hierdoor minder en uiteraard klinkt het apparaat dan altijd optimaal. De buisjes zullen ongeveer 5 jaar meegaan als de DAC 24 uur onder spanning staat.

Er bestaat naast de standaard DAC 3.1x ook nog een signature versie. Hier in zijn dan op diverse plaatsen Black Gate condensatoren toegepast en zijn o.a. de trafo’s die zo’n belangrijke rol spelen in deze DAC dan gewikkeld van zilverdraad. (dit geld alleen voor de interstage trafo) Het belangrijkste verschil is echter dat de DAC 3.1x. Signature is voorzien van een aparte voeding voor de buizentrap met buis-gelijkrichter. Dit scheelt zeer veel in klank t.o.v. de niet Signature versie. Overigens biedt het Auditorium een NL-Signature aan voor € 4250,- Deze is dan voorzien van black-gates, koper folie signaal condensatoren, zilver bekabeling en een zeer fraaie buizenvoeding!

CDT One

Het CDT One loopwerk is gebaseerd op een transport van Sony. Naast het toepassen van Black Gate condensatoren gebruikt Audio Note ook een uitgangstrafo. De achterkant herbergt uiteraard weer de net entree en schakelaar. Naast een enkele RCA uitgang vinden we nog twee knopjes met de tekst play/stop en open/close. De voorkant herbergt verder geen bedieningsknopjes. Het bedienen van het loopwerk zal via de bijgeleverde afstandsbediening moeten geschieden. Mochten de batterijen echter op zijn dan is het dus mogelijk met de bedieningsknopjes op de achterkant de lade te openen en een cd te starten.
Onder de lade vinden we een groot en duidelijk leesbaar display aan voor de track en tijd informatie. Het display showt een zogenaamde track calendar. De track die opdat moment wordt afgespeeld, knippert. Persoonlijk vind ik het display hierdoor wat druk overkomen. Maar goed, dat is persoonlijk en hier van ondergeschikt belang. Uiteraard is het programmeren of herhalen van tracks middels de afstandsbediening mogelijk.

Audio Note DAC 3.1x

Luisteren


De beide apparaten zijn direct na binnenkomst direct aangesloten om gedurende 100 uur in te spelen. Het loopwerk maakt gebruik van Black Gate condensatoren en mijn ervaring heeft geleerd dat deze zeker 100 uur moeten inspelen. Tijdens de 100 uur werd dit weer eens bevestigd. Cd in de lade, de set op repeat gezet en 4 dagen laten draaien. Uiteraard profiteerden hier ook de bijgeleverde Audio Note AN-V kabels van. De gebruikte interlinks tussen de DAC en versterker waren de Audio Note AN-V en Siltech ST-48 G3. Als digitale kabel tussen tussen loopwerk en DAC deden een AN-V van Audio Note, en een Apogee Wide Eye dienst. Ook is de DAC beluisterd via de Krell cd-speler die dan slechts als loopwerk dienst deed. Door het gebruik van de verschillende (digitale) kabels en de Krell cd-speler als loopwerk kon een goed beeld verkregen worden van de beide componenten.

Ik zal maar direct met de deur in huis vallen. De combinatie klinkt, schoon, open, ruimtelijk en heeft een ver doorlopend fluweel zacht hoog. Lenette van Dongen haar stem klinkt prachtig transparant. Er is ondanks de zilverkabels geen spoortje scherpte in het geluid terug te vinden. Tevens toont deze combinatie de nodige rust. Ten opzichte van het hoog komt het middengebied iets terughoudender over, waarschijnlijk doordat het hoog zover doorloopt en het hele systeem zo helder klinkt. Het laag is goed zonder nadrukkelijk aanwezig te zijn. Indien de muziek dat vraagt valt er over het laag zeker niet te klagen en wordt zeer strak en diep weergegeven. Hoog, midden en laag lopen in elkaar over, alsof het vanzelfsprekend is en er geen onderscheid in bestaat. Alles wordt met het grootste gemak weergegeven. De instrumenten worden mooi in het beeld geplaatst en zijn goed te volgen.

Vervangen we het Audio Note loopwerk door de Krell dan neemt de definitie in de muziek toe. Hierdoor maakt de Krell meer emotie in de muziek los. Het beeld neemt ook in homogeniteit, breedte en diepte toe. De focussing neemt juist iets af. Focussering is dus een sterk punt van de CDT-One.

Ervaringen met digitale kabels had ik zelf nog niet. Vervangen we de AN-v kabel tussen loopwerk en de DAC3 door de Apogee Wide  Eye dan valt op dat het beeld smaller wordt. Ondanks het smallere beeld ten opzichte van de AN-v blijft de diepte in takt. De instrumenten en met name stemmen worden wat meer up-front geplaatst. Heel erg lekker met stemmen maar persoonlijk mis ik tijdens klassieke stukken dan toch wat ruimte. Deze kabel komt heerlijk puntig en dynamisch over, zonder agressief te worden. Ook nu neemt de focussering iets verder af, temeer omdat het beeld smaller wordt.

Als we tenslotte de analoge Audio Note AN-v kabel vervangen door de Siltech ST-48 G3 interlink dan nemen we meer microdetaillering waar ten opzichte van de Audio Note en Apogee kabel. Het beeld wordt echter wel wat minder diep en klinkt een fractie homogener. In het ‘filosofie’ verhaal van Audio Note staat overigens leuke tekst over detaillering. Leest u dat eens op www.audionote.nl

Audio Note DAC 3.1x

Conclusie

De Audio Note set klinkt makkelijk en helder. De opbouw en structuur van de muziek is goed te volgen. Bovenal viel tijdens het luisteren op dat je erg snel gewoon zit te luisteren. Je wordt betrokken bij de muziek en dat is het (erg) sterke punt van deze Audio Note producten. De AN-V kabel heeft een zeer goeie prijs kwaliteit verhouding en klinkt open en ruimtelijk. Een hele prettige kabel.
Het CDT-one loopwerk voldoet prima maar moet wel zijn meerdere bekennen aan de Krell. Hiervoor hoeft hij zich echter niet te schamen aangezien de Krell vele malen duurder is. Dit maakt overigens weer nieuwsgierig naar het duurdere broertje van de One de CDT-Two wat overigens een bovenlader is.
De DAC 3 is absoluut een topklasse converter die u moet beluisteren als u in deze prijsklasse zo’n apparaat overweegt aan te schaffen. Deze DAC heeft een prachtig hoog en klinkt erg makkelijk. De muziek vloeit, een geeft je het idee er zelf live bij te zijn, iets wat lang niet altijd zo is.

Het vervangen van de gebruikte philips buisjes in de DAC is eigenlijk verplichte kost. Voor een gering bedrag zit u met b.v een Siemens of Telefunken gewoon een aantal rijen meer vooraan. U hangt er tenslotte ook geen interlink van 3 euro aan. Tenslotte voor de bezitters van een DAC 3 nog een tip. Audio Note heeft momenteel een aantal paartjes hele mooi Siemens E288CC buisjes liggen. Wellicht leuk om uzelf kado te doen als verlaat kerstgeschenk. De E288CC is zeer fraai, zeer zeldzaam, niet echt goedkoop maar elke cent waard! (€ 327,50 per matched paar).

Prijzen:
Audio Note DAC 3.1x:  € 3390,=
Audio Note CDT-One: € 1735,=
Audio Note AN-V:  € 395,= (per stereo meter)

Gebruikte cd’s o.a.:

- Woman of Song – Chesky 96/24 high resolution disk
- Dick Hyman – From the age of Swing – Reference Recording (HDCD)
- Rachmaninov – Symph. No. 2 – Reference Recording (HDCD)
- Mephisto & Co – Diverse – Reference Recording (HDCD)
- Tsuyoshi Yamamoto – Misty – JVC XRCD
- Herman van Veen – Het beste van – Polydor
- Diana Krall – When I look in your eyes – Verve
- Lenette van Dongen – Jagadamba – Chipmunk Records
- En vele andere

Gebruikte apparatuur

Cdspeler:
-Krell KAV-250cd cd-speler
-Audio Note DAC 3
-Audio Note CDT-One loopwerk

Speakers:
-B&W Matrix 802 mk II luidsprekers

Versterker:
-Audio Innovations 500 buizenversterker (gemodificeerd met): Black Gate Condensatoren Philips & Telefunken NOS buizen

Speakerkabels:
-Siltech LS-80 G3

Interlinks:
-Siltech ST-48 G3 & Audio Note AN-v

Netsnoeren:
-Van den Hul Mainstream Hybrid

Accessoires:
-HiFi meubel van Staal en Glas
-UPS als netfilter
-cones en spikes
-van den Hul polechecker