KR Electronics VT850 MK


Dr. Longbeard & Marja | 09 april 2002 | KR Audio Electronics

Een nieuwe component in een bestaande audio referentie set opnemen is altijd weer een spannend avontuur. Immers, gedurende vele jaren is het geheel op elkaar aangepast en weet de luisteraar precies waar de sterke en uiteraard ook de zwakke gedeeltes zitten. Er dus met spanning uitgekeken naar de komst van Cor Dekker van Eurogram die `wat leuks` zou komen brengen.

En leuk is het zeker. Ten eerste een paar KR Audio Electronics VT850 MK eindtrappen. Dan een hele bos kabels en ten slotte een tweetal bijzondere standaards. Ook al jeuken de handen om de twee grote houten kisten met ieder een gewicht van zo`n veertig kilo te openen, de versterkers krijgen eerst een paar dagen rust om een beetje van de reis bij te komen. Wel alvast de kabels uitgebreid onderzocht. Het gaat hierbij om een stel Harmonic Technology AC-10 netkabels die in de fraaie mantel een combinatie van zogenaamd Single Crystal Silver en Copper draad hebben zitten. De stekker die de wandcontactdoos in gaat, is gemaakt met behulp van Single Crystal Copper. Verder heeft Eurogram een stel Pro-Silway interconnects geleverd. Deze zijn gemaakt op basis van Single Crystal Silver draad en voorzien van vergulde zilveren RCA stekkers. En als laatste hebben we ook de beschikking over een stel Pro-9 Plus Biwire luidspreker kabels opgebouwd uit Single Crystal Copper en afgewerkt met gouden en rodium aansluitingen. Harmonic Technology heeft dus duidelijk gekozen voor draad met een enkelvoudige kristal structuur om hun kabels van te maken of het nu om zilver/goud of koper gaat.

Nu de KR`s nog wat staan te rusten in hun kratten is er tijd om de referentie nog wat bij te schaven en een paar eenvoudige metingen te doen. De set bestaat uit een CEC TL-5100 CD loopwerk dat voorzien is van een betere klok met eigen voeding. Van hier gaat het signaal door een Siltech interconnect naar een TacT RCS 2.0 die tevens voor de metingen in de ruimte is gebruikt. Na al dan niet te zijn aangepast voor acoustische omstandigheden gaat het signaal naar een Audio Note DAC 2 die voorzien is van alweer een verbeterde klok, Black Gate condensatoren, puur zilveren bekabeling en een aparte buizenvoeding voor het analoge gedeelte. Verbonden met grijze Audio Note zilveren litze dient als voorlaatste stap een Audio Note Meishu met Black Gates, zilveren bekabeling en nu spelend met AVVT 300B eindbuizen en een RCA 6SN7 uit 1943. Het nu opgewaardeerde signaal gaat vervolgens door eigenbouw puur zilveren kabel met lucht isolatie in 3-wire configuratie naar de 105 dB gevoelige AvantGarde Acoustic Duo hoorluidprekers met eigen 2 x 200W subwoofers.

KR Electronics VT850 MK

De volgende afbeelding laat een meting in de ruimte zien van het signaal op de luisterplaats zonder tussenkomst van de TacT. Opvallend is de dip van het rechterkanaal op 170Hz; de overgang tussen mid-hoorn en woofersysteem. Verder is het relatief forse laag te zien en de typische buizen afvlakking in het hoog. Deze meting is gedaan met de subwoofer instellingen, scheidingsfrequentie en niveau op de neutraal stand.

En dan is het tijd de kratten te openen. Dik ingepakt staren twee enorme versterkers ons tegemoet. Van bovenaf net een maquette voor een modern kantorencomplex. Met veel beleid ze uit de kratten gehaald en op de plaats die eerst de Meishu innam gebroedelijk naast elkaar gezet. Nu komt de opbouw nog duidelijker naar voren. Aan de voorkant een groot vierkant blok voorzien van koelribben met pontifikaal het rode KR logo. Daarachter staan twee meerhoekige zuilen zo groot als beschuitbussen en daarachter een afgehoekt doos. Dit allemaal in stemmig matzwart op een verchroomde bodemplaat. Aan de achterzijde bevinden zich de netschakelaar, een (!) paar luidspreker aansluitingen en de ingang voor de netstekker en een schakelaartje voor de ingangsgevoeligheid, 1, 2 of 5 Volt.

Als eerste worden de KR VT850 MK aangesloten op de installatie met de bestaande bekabeling. De eindtrappen zelf ieder op een eigen Omtec PC9001 netconditioner met de Harmoc Technology voedingskabel. Als alle aansluitingen nog eens zijn gecontroleerd kan de hoofdschakelaar van de beide audio machines worden omgehaald. Een rode led licht aan de voorkant op, om als de versterker op temperatuur is over te gaan in groen.

En wat zit er dan in die versterker dat moet opwarmen? Eigenlijk niet eens zo veel. De grote doos achterop de versterker herbergt de voedings trafo`s die onder meer de voeding verzorgen van een tweetal VT600KR Vacuum Transducers. Dit zijn oneerbiedig gezegd transistoren in een glazen huis. Het is geen echte buis en ook geen echte transistor, het zit er tussenin en biedt zo het beste van beide. De VT600KR leveren zowel stroom als spanning en dat in voldoende mate ook nog. Door twee van deze Transducers parallel te schakelen is KR in staat tenminste 50W per eindtrap te leveren, maar als het nodig is kan deze Single Ended (de buis doet zowel het positieve deel van het signaal als het negatieve in tegenstelling tot een push-pull ontwerp) Vacuum Transducer makkelijk het drievoudige leveren als de dynamiek van het signaal daarom vraagt. Het nadeel van deze Transducers is dat ze heel heet worden. Elfhonderd graden celsius en dat is een leuke kachel met 4 van die buizen. Om te zorgen dat het glas van de buizen niet smelt zijn ze ingegoten in een soort gel. Daarna is er een enorm koellichaam om heen geplaatst. Het signaal wordt als laatste door de uitgangstrafo`s, de beschuitbussen, gestuurd om naar de luidsprekers te gaan. En om slijtage - verbranden van de gloeidraden - tegen te gaan, een van de minpunten van buizen `zegt men`, bevindt zich in de buis een enorm hoog vacuum van 10 tot de min-negende Tor! Zelfs in de ruimte kom je dit niet tegen.

KR Electronics VT850 MK

De leds zijn nu groen en de eerste CD kan erin. We worden wel nu en dan opgeschrokken door mechanische geluiden van de versterker bhuizingen. De hoge temperatuur maakt dat de kast aardig wat `zet`, het is niets verontrustends. Omdat er gedraaid gaat worden zonder voorversterker in de lijn hebben we eerst de output van de TacT teruggeschroefd en voor de ingangs spanning op de KR 2V gekozen. CD erin, play, en nu zachtjes het volume van de TacT opgedraaid. Cannonball Adderly mag met Live In New York (Village Vanguard) de eerste tonen door de KR VT850 MK sturen. De zaal, of liever gezegd het zaaltje, IS er gewoon. Alle kleine details, piepjes, kraakjes, glazen, fluisterstemmen alles is er. Waarschijnlijk omdat we de zaal in het echt redelijk goed kennen, hoor je de bar links achter waar ijsblokjes in een glas rinkelen. Maar we missen wel dynamiek. Wat is dat nu? Alles nog eens nagelopen. Gekozen voor een andere ingangsgevoeligheid. Gekozen voor de Harmonic Technology interconnects. De HT luidsperkerkabels ertussen voor midden en hoog en omdat dit koper is, voor de subwoofers een paar Audio Note Pure Copper er tussen. Niets helpt. Wat nu?

Het enige wat ons rest is de netvoeding. Vanuit de keuken een zeer zware kabel getrokken naar de luisterruimte. De keuken hangt uiteraard niet aan een aardlekschakelaar en is een aparte groep. De audio-groep is ook apart een heeft een eigen aarding. Nu de beide eindtrappen op de `keuken` gehangen met de HT netsnoeren als laatste verbinding. En warempel er is dynamiek!. Nu verder gexperimenteerd en de Omtecs er weer tussen - weg een gedeelte van de dynamiek. Les een: een netfilter/conditioner is niet altijd zonder consequenties.

Nu alles weer naar de oorspronkelijke bekabeling en luisteren, luisteren. Nogmaals Cannonball in de Vanguard en dan Water Lilly`s Natures Realm van het Philadelphia Orchestra met stukken van Liszt en Dvorak. Deze ongelooflijk fraaie opname van Kavi Alexander met de speciale apparatuur van Tim de Paravicini (EAR) geeft ons kippenvel. Instrumenten klinken zo echt. Een piccolo heeft een nare klank en een triangel is hard. Bekkens en pauken staan ver achterin en zijn van echt brons en hout en hebben een attack. De achtergrond is diepzwart en vandaaruit komt de muziek. Ondanks de lichte ruis die de versterkers hebben. Later de KR VT850`s op een stel Audio Note AN-Jsp van `slechts` 93dB gevoeligheid aangesloten en de ruis was kompleet weg; het ligt dus aan de enorme gevoeligheid van de Avantgardes.

KR Electronics VT850 MK

De KR VT850 MKs leveren zo`n 50 watt. Met de Radio Shack geluidsdrukmeter op 1 meter en op de luisterplek het aantal dBs meten geeft een aardige indicatie van wat gevoeligheid is. Een watt levert 105dB op een meter afstand. Op de luisterplek, 3 meter afstand, wordt 84 dB gemeten en dat is knap hard! Dit wordt geleverd door beide kanalen, dus de afstandsverliezen zijn hiermee gecompenseerd. Elke 3 dB is een verdubbeling dus uitgaande van 105dB en terug naar 84 zijn 7 stappen en dus spelen we met een formidabele 0,008 watt(!). Acht milliwatt en je hebt Bill Evans Live in Tokyo`s Blue Note `Let the Juice Loose" keihard in de kamer staan.

Nu we weten hoe het klinkt kunnen we de TacT in het geheel betrekken. Eerst maken we een meting door een PC op de TacT aan te sluiten en de software een aantal testpulsen te laten genereren. Op basis van deze meting kan dan een correctie worden gemaakt. Opvallend is dat de KR een veel vlakker patroon geeft in vergelijk met de meting van afbeelding 1. De dip op 170Hz is te verwachten door de neutraalstand van de subwoofer. Met een gekozen correctie voor een curve die stijl afloopt na 18Hz en in het geheel een -3dB helling heeft van 18Hz tot 18Khz en dan snel afvalt worden de overige luistertest gedaan.

Binnen onze omgeving en appartuur blijkt dat de KR VT850 het fraaist klinkt met de Harmonic Technology voedingskabels, Harmonic Technology interconnects en de eigen zilveren luidsprekerkabels. De koperen HT luidspreker kabels missen net dat kleine beetje informatie dat nog meer ruimte weergeeft.

Vele uren van diep luisterplezier hebben de KR VT850 MK ons gegeven. De rust en het dynamisch vermogen is ongekend. De eindtrappen klinken niet als een transistor en ook niet als een buis. De ontwerper Ricardo Kron en zijn vrouw hebben werkelijk een heel nieuwe loot aan de versterker boom gecreeerd.

Zijn er dan geen minpunten aan te geven? Natuurlijk wel. Ieder apparaat heeft wel wat. Het is de kunst een set samen te stellen van componenten die elkaars zwakke punten niet versterken maar liefst compenseren of in ieder geval neutraal laten. Hier dan de minpuntjes. Er is geen externe zekering aanwezig. Slechts een paar luidspreker aansluitingen wat bij multi-wiring al snel heel krap is. De ingangsgevoeligheids schakelaar is een heel gevoelige; een heel zacht tikje en de stand is al veranderd. En als laatste twee minpuntjes moeten de aan/uit schakelaar en de voedingskabel ontvanger het ontgelden. De schakelaar veroorzaakt een enorme knal en de voedingskabel heeft de neiging uit de versterker te vallen omdat deze er niet ver genoeg in kan. De in feite mechanische minpunten kunnen door importeur Eurogram eventueel simpel worden opgelost en in ieder geval aan KR Audio doorgegeven. Voor de rest moesten we met lede ogen de versterkers weer met Cor Dekker zien meegaan. Zouden we ze zelf willen hebben? Dit is natuurlijk de kernvraag. Het antwoord is bijna `ja`. Bijna omdat we heel gesteld zijn op vooral het dynamische vermogen zonder als `transistor` te klinken maar het vermogen in combinatie met de Duo luidsprekers te groot is. Maar in combinatie met luidsprekers in de 90-93dB range perfect.