SpeakerCamp – Bouw je eigen luidsprekers

Een van mijn meest memorabele audiomomenten van 2012 is het deelnemen aan AmpCamp, het klassikaal bouwen van je eigen eindversterkers. Na een ontzettend leuke dag doorgebracht te hebben met medebouwers, onder de goede leiding van Jan Didden, ging ik trots naar huis met mijn mini Pass Lab versterkers die het nog steeds prima doen.

Voor de FWD*HiFi-Dagen (zaterdag 22 en zondag 23 februari) is het plan opgevat om zelf luidsprekers te gaan maken, in een samenwerkingsverband tussen de FWD*HiFi-Community en Jan Didden van Linear Audio. Aan mij de eer en het genoegen om Jan te bezoeken en te snuffelen aan het voor 95% gereed zijnde ontwerp.

Jan Didden en zijn zelfbouw-ontwerp voor SpeakerCamp. Geïnteresseerd om voor €375,- zelf een paar van deze luidsprekers te bouwen op de FWD*HiFi-dagen en uiteraard het resultaat mee naar huis te nemen? Meld je dan aan!

Zelf luidsprekers samenstellen is een wens van veel audiofielen, maar velen hebben schroom om er aan te beginnen en zitten in hun maag met de afwerking. Juist de afwerking was altijd een groot probleem in de tijd dat ik met plezier een aantal systemen heb vervaardigd, waarvan sommigen jaren hebben staan spelen in de huiskamer. SpeakerCamp gaat dat probleem ondervangen door een MDF soort te gebruiken die aan beide zijden is bekleed met een licht grijs gekleurde kunststof. Hard materiaal dat geen afwerking behoeft en een hoogglans uitstraling heeft. Door correct zaagwerk, wat van te voren al is gedaan, wordt het bouwen een kwestie van zorgvuldig positioneren van de panelen, aanbrengen van lijm en dan het geheel als een bouwdoos in elkaar vouwen. De grootste hindernis is daarmee genomen.

De kit zal bestaan uit een breedbandluidspreker, een filter om de invloed van het frontpaneel te compenseren (baffle step correctie), aansluitterminal, kabel en verder alles wat u nodig heeft. Het wordt een basreflex systeem met zijn poort aan de voorzijde, daardoor ook in kleinere ruimtes waar de speaker dicht bij de muur zal staan gemakkelijk plaatsbaar. De afmetingen van 75 x 18 x 22 cm dragen bij aan het onopvallend kunnen positioneren in het interieur. Terwijl het geluid vanwege de kwaliteit alle ruimte mag krijgen, maar daarover later.

De kast wordt inwendig licht gedempt en de unit, de poort en de terminal vinden hun plek in gefreesde gaten. Het filter kan eenvoudig zijn, een spoel met een parallel weerstand in serie. Maken veel commerciële producten gebruik van een ferriet-kern spoel met dun koperdraad, of laten fabrikanten het compensatie filter gewoon weg vanwege de kosten, de echte zelfbouwer (u dus) pakt uit met een dure luchtspoel die van dik koperdraad is gewikkeld.

De breedbandluidspreker heeft mooie specificaties en gemeten in de luisterruimte is een frequentiebereik van 46 Hz tot 17 kHz te halen tot aan de -3 dB punten. Dat is knap gezien de afmeting van de kast en de netto inhoud van ongeveer 18 liter. De unit zelf is een 5 inch type met een faseplug. Vanwege het vriendelijke impedantieverloop, met een minimum waarde van 8 Ohm en een maximum van 32 Ohm, kan er gewerkt worden met zowel transistor- als buizenversterkers.

Zelfs de AmpCamp-versterkers sturen de luidspreker prima aan, al kan het volume niet zo heel erg opgeschroefd worden, omdat de AmpCamp maar 6 Watt levert en de speaker een rendement heeft van 90 dB/1 Watt/ 1 meter. De prijs per paar voor de complete systemen en de gehele verzorging van de dag zal €375,- gaan bedragen (aanmelden kan hier).

Afstemming

Al snel werd door Jan de eerste cd afgespeeld, Ulla Meinecke met 'Die Tänzerin', een oude bekende voor veel beursbezoekers. De luidspreker schept in zijn eenvoud en onopvallend uiterlijk geen al te hoge verwachtingen, maar dat blijkt geheel onterecht. De stem van Ulla komt uitstekend uit de verf en is goed verstaanbaar. Het Hammond-orgel op de titeltrack heeft voldoende kracht en blijft lekker dynamisch. Opvallend is de totale afwezigheid van nare resonanties rond de eigen frequentie van de reflexpoort.

De afstemming is heel netjes gedaan door Jan in samenwerking met een aantal van zijn vrienden. Doordat een breedband luidspreker werkt als een puntbron, die bovendien is gecompenseerd met het baffle step filter, is de afstraling erg fraai en wordt het beeld zowel in hoogte als in diepte en breedte ruim neergezet.

De luidspreker zelf verdwijnt uit beeld, zowel op een transistor versterker als later ook met een buizenbak, op een manier die niet doet denken aan een investering van minder dan 400 euro per paar. Vervolgens is Rickie Lee Jones aan de beurt die zingt over "Chuck E's In Love". Het ritme op de CD wordt goed vastgehouden en de luidspreker is zeker niet sloom te noemen. De weergave blijft aangenaam en rond, terwijl weer de aandacht getrokken wordt naar de fraaie plaatsing van zangers en instrumenten.

Als Katie Melua gaat zingen met 'Call Off The Search' komt opnieuw die nette stem naar voren, lieflijk zoals Melua is en met een lekkere bite van de band. Blazers neigen totaal niet naar scherpte, terwijl hoge tonen in voldoende mate aanwezig zijn vanuit de breedbander die echt geen tweeter nodig heeft. Gitaar klinkt puntig en snel. Zeker op de buizenversterker. Maar ook een piano en een groot orkest weerklinken heel geloofwaardig. Met een strakke basweergave die alleen beperkt wordt door het plaatsen van een 5" woofer in een bescheiden kastformaat. Het ontbreken van de 'één toon-bas', kenmerk van veel weergevers in deze prijsklasse, is een zegening.

Samenvattend hebben de SpeakerCamp-kasten de volgende in het oor springende eigenschappen:

Op SpeakerCamp bouwt u dus een set luidsprekers die prima hun weg zullen vinden in uw woning. Ideaal voor de studeerkamer, mogelijk een feest voor de kinderen op hun eigen kamer of spelend op een wat eenvoudiger set prima voor de huiskamer. De kleurstelling en de afmeting van de speaker dragen bij aan de vele gebruiksmogelijkheden. Van SpeakerCamp kunt u niet verwachten thuis te komen met een high end-systeem – die ambities hebben de bedenkers ook niet –, maar u mag zichzelf wel de trotse eigenaar gaan noemen van een plezierig systeem dat boven de prijsklasse uit speelt en 1-op-1 vergelijkbaar is met modellen die kant-en-klaar in de winkel worden aangeboden.

Dat u misschien net zo'n leuke dag heeft als ik vorig jaar tijdens AmpCamp is een vette bonus bovenop het luisterplezier voor de komende jaren. Mogelijk zal SpeakerCamp voor u zelfs een aanzet vormen om later in de winkel een kostbaarder kit aan te schaffen en zelfstandig aan de slag te gaan, met in het achterhoofd de tijdens SpeakerCamp opgedane ervaringen en vaardigheden.

Interesse in SpeakerCamp en je eigen zelfbouwspeakers voor €375,- op de FWD*HiFi-Dagen? Meld je dan aan! Meer info over ons evenement in Radio Kootwijk vind je hier.