Arcam Essential
Er zijn nog nooit zoveel nieuwe hifi merken op de markt verschenen als de afgelopen jaren. Deels is dat goed en interessant nieuws, maar een aantal van die nieuwkomers blijkt in de praktijk geen lang leven beschoren te zijn. Met alle gevolgen voor kopers (én dealers) van dien.
Gelukkig zijn er ook nog een aantal gevestigde merken die zich al jaren, soms zelfs decennialang, staande weten te houden in de woelige wereld van de hifi. Merken die door hun innovatieve producten of door hun hoge kwaliteit voortdurend een belangrijke bijdrage leveren aan het luister- en kijkgenot van grote groepen hifi-liefhebbers. Essentiële merken, en het in 1972 in Cambridge, Engeland opgerichte merk Arcam hoort daar zeker bij.
Het merk Arcam is opgericht door John Dawson en Brian Whitnall, twee techniekstudenten aan de universiteit van Cambridge. Eén van hen, John Dawson, is nog steeds werkzaam bij het bedrijf. De volledige naam van het bedrijf luidt tot op heden "A & R Cambridge Ltd”, waarbij de letters A & R staan voor Amplification & Recording. Als merknaam op de apparatuur werd dit omwille van de eenvoud afgekort tot Arcam.
(John Dawson, foto: Jiri Büller)
De oprichters van Arcam begonnen, zoals wel vaker het geval is, hun bedrijf uit onvrede met wat er op dat moment verkrijgbaar was. De geluidsapparatuur die destijds uit Japan werd geïmporteerd klonk niet al te best, en de muzikalere Britse en Amerikaanse merken lieten qua betrouwbaarheid nogal eens te wensen over. Dat moest anders kunnen volgens Arcam, en met hun eenvoudige filosofie van technische eenvoud en integer materiaalgebruik slaagde het merk er in om in 1976 hun eerste consumentenversterker op de markt te brengen, de A60.
Mijlpalen
De A60 werd in eerste instantie in een oplage van 50 stuks gebouwd, omdat dat voldoende werd geacht. Maar daar vergiste men zich in. De eerder genoemde filosofie sloeg aan; de versterker presteerde uitstekend, klonk ongekend goed, en bleek uiterst betrouwbaar te zijn. Uiteindelijk werden wereldwijd 32.000 exemplaren verkocht, en mag de A60 zich met recht een hifi-klassieker noemen.
In 1981 verraste Arcam vriend én vijand met de introductie van drie budgetvriendelijke elementen voor platenspelers. De C77, P77 en P78 waren niet alleen betaalbaar (zelfs in 1981 was 70 Pond voor het duurste element, de P78, niet erg duur), maar ook goed en flexibel. De in Groot-Brittannië ontworpen en in Japan geassembleerde elementen hadden een uitwisselbare naald zodat upgrading slechts de prijs van een betere aftaster kostte. De P78 had een Boron cantilever. Later kwam hier nog de duurdere E77 bij, die een volledig van magnesium gemaakte behuizing had.
In de jaren 80 en 90 bracht Arcam een differentiatie aan in hun productlijnen, waarbij de Alpha serie de instap in losse componenten vertegenwoordigde, en de Delta serie de hogere klasse. In 1984 lanceerde Arcam onder druk van de vraag naar goedkopere superversterkers de Arcam Alpha, die volgens sommigen zelfs beter klonk dan de nog steeds geproduceerde A60.
Meer mijlpalen, modene geschiedenis en conclusie
In 1986 werd de A60 opgevolgd door de Delta 60, en in 1987 verscheen de eerste Arcam cd-speler, de Delta 70. Arcam was de eerste Britse fabrikant die een volledige licentie kocht voor het produceren van cd-spelers. Zo`n licentie kostte maar liesft 25.000 Pond, maar Arcam wilde een volledig in eigen huis ontwikkelde en gebouwde speler maken, en geen Philips-in-een-ander-jasje op de markt brengen. Slechts een jaar later kwam Arcam met de Black Box, één van de eerste losse D/A converters, en vlak daarna met het bijpassende loopwerk Delta 170.
In 1992 produceerde Arcam het meest controversiële apparaat uit haar geschiedenis, het kostbare cassettedeck Delta 100, dat maar liefst 850 Pond kostte. Daar kreeg je dan trouwens wel Dolby S ruisonderdruking en een Nakamichi loopwerk voor. Helaas bleek de timing niet erg gelukkig, want kort daarna stortte de markt voor cassettedecks volledig in, en werd de Delta 100 een opmerkelijke maar obscure voetnoot in de geschiedenis van het bedrijf.
Moderne geschiedenis
Vanaf de jaren 90 wordt de lijn van goed klinkende en redelijk betaalbare cd-spelers, versterkers doorgezet. De DiVA serie en de FMJ serie worden geïntroduceerd als de opvolgers van respectievelijk de Alpha en de Delta serie. De FMJ serie (een afkorting van Faithful Musical Joy, maar volgens sommigen Full Metal Jacket vanwege de prachtige, volledig metalen behuizingen en bedieningsknoppen) mag dan de modernste componenten bevatten, de klank is getuned op de nog immer populaire A60 versterker.
Arcam meldt zich midden jaren 90 als eerste Europese fabrikant met succes op de A/V markt met uitstekende receivers, zowel geïntegreerd als zeer high-end met losse voorversterker/processor en meerkanaals eindversterker.
Ook de Solo producten, waarbij de functionaliteit van een losse cd-speler of dvd-speler in één slanke behuizing wordt gecombineerd met een tuner en versterker, gooien zowel klankmatig als technisch hoge ogen. De bijpassende irDock maakt een naadloze integratie van een iPod mogelijk, waarbij de bediening van de iPod zelfs wordt overgenomen door de Solo.
De meest recente onwikkeling, de rDac, is een logische aanvulling van het productengamma. Deze kleine maar krachtige D/A converter kan als upgrade van een oudere cd-speler worden gebruikt, maar de USB functionaliteit maakt hem ook uitermate geschikt voor gebruik in een streaming-setup.
Arcam bekleedt door de duidelijke filosofie en de constante kwaliteit tot op de dag van vandaag een hoge positie in de Britse én de internationale hifi-markt. Op een enkele ongelukkige uitzondering na zijn alle Arcam producten buitengewoon succesvol geweest, en vaak meerdere jaren in productie gebleven. Dat, in combinatie met de no-nonsense filosofie en de klankmatige signatuur van het merk (krachtig, snel, ruimtelijk, gedetailleerd en toch warm) maakt Arcam tot een essentieel audiomerk.