Dynaudio in Volvo C70

Wanneer de zon boven je hoofd brandt, open je bij een cabriolet vanzelf het dak en gaan de ramen omlaag. Toch? Niet dus. Als het aan de Volvo audiospecialist in onze passagiersstoel ligt, moeten we dat laatste maar liever niét doen. ,,De installatie klinkt gewoon beter met de ramen omhoog,” klinkt het zeer beslist. En wie kan het beter weten?

Om dat te onderstrepen, laadt hij nog maar eens een CD met registraties van allerlei live popconcerten. Bruce ‘the boss’ Springsteen klinkt opeens op bouwvakkersterkte door de omgeving. Geen probleem, want we zijn in de Arabische Emiraten en de enigen die we met ons muzikale bacchanaal kunnen storen, zijn de twee dromedarissen die een stukje verderop in de woestijn naar verdwaalde sprieten groen zoeken. Dat is wat je noemt: luisterruimte.

,,Volvo stond altijd al borg voor een goed geluid en met onze nieuwe generatie auto’s willen we simpelweg de beste zijn. In de C70 is het resultaat in alle opzichten beter, een nieuw topniveau voor ons merk. Daar is ook veel voor gedaan. In onze infotainment ontwikkelingsafdeling werken zo’n 70 mensen en alleen al 15 daarvan houden zich specifiek met audio bezig.”
Electronica expert en technisch designer Dariusz Kolsut zit tijdens de officiële perspresentatie van het nieuwe Volvo Coupé Cabrio met een vette smile in de auto om ‘zijn’ systeem aan ons te demonstreren. De locatie: Al Zahir Dubai. Vlak bij de grens tussen Dubai en Oman. Een zonzekere bestemming, moet iemand bij Volvo hebben bedacht. Dat kun je wel zeggen ja. Na 450 kilometer open rijden heeft onze zonnebrandolie de strijd opgegeven en beginnen voorhoofd en neus alsnog licht rood aan te braden.

Voor we Dariusz Kolsut gelegenheid geven om zijn verhaal te vertellen, moeten we eerst natuurlijk even afbakenen waar we hem op audiogebied zelf ergens moeten inschalen. ,,Thuis? Daar luister ik meestal stereo. Surround is meer iets voor films. Maar ook dat moet dan wel goed klinken. Dat gebeurt dan met een Harman Kardon AVR7000, Bower & Wilkins CM4 en CMC voor en twee Dynaudio’s achter.”

So far so good, zeggen de Britten dan. Niet van de allerhoogste plank, maar allemaal gerenommeerde namen. We zijn vanzelfsprekend op pad met een auto waarin het meest uitgebreide Premium Sound Audio Systeem aan het werk is. De luidsprekertechnologie komt grotendeels van het Deense Dynaudio, dat volgens Kolsut ook meedenkt over de plaatsing en optimalisering van het dozijn speakers.
Wie kiest voor de optie ‘subwoofer’ laat de teller oplopen tot 14 stuks, want dan krijg je er een stel extra luidsprekers achter de rug van de achterbank bij. Nogal stevig afgesteld. Hun effect is niet alleen hoorbaar, maar vooral voelbaar in de rug. Ook voorin is het alsof iemand je stoel als kick drum gebruikt. Om over de achterbank zelf maar te zwijgen.

Overigens bevestigt Kolsut de berichten die we eerder al in Volvo kringen noteerden: die subwoofers komen van Harman Kardon. Door hun speciale langgerekte vorm passen ze mooi in de beperkte ruimte die achterin beschikbaar is. Het is woekeren met de centimeters. In ‘open’ toestand zakt het driedelige metalen dak met zijn ingewikkelde mechanisme daar immers in weg.

De Volvo audioman demonstreert eerst waarom hij in de auto afwijkt van zijn gewoonte om altijd in stereo naar muziek te luisteren. In het menusysteem van de installatie kun je met een druk op de knop tussen stereo en Dolby Pro Logic II surround schakelen. Het verschil is dermate groot dat er verder geen woord over vuil hoeft te worden gemaakt. De klassieke twee kanalen aanpak klinkt heel fatsoenlijk en voor een auto zelfs ver boven modaal, maar na het omschakelen tovert de techniek een veel beter geluidsbeeld voor je neus. Hoger en mooi stabiel. Waarbij stemmen en instrumenten opvallend goed geplaatst worden. In een autointerieur lang niet vanzelfsprekend. De DSP en centraal bovenop het dashboard gebouwde middenluidsprekers spelen daarbij een hoofdrol.

En inderdaad: met de ramen omhoog komt dat allemaal beter tot zijn recht. Wat daarbij ook opvalt, is hoe gemakkelijk de geluidsinstallatie ook op behoorlijk fors volume de controle behoudt. En hoe solide het interieur kennelijk in elkaar steekt. Kolsut: ,,Die beheersing is precies de reden waarom we voor digitale versterkers hebben gekozen. Ze komen van Alpine en brengen gezamenlijk 910 Watt op de been. Vijf maal 130 Watt in het hoofdsysteem en twee maal 130 Watt voor de subwoofers. Luidsprekers zijn nu eenmaal lastige dingen om van vermogen te voorzien, vooral bij complexe belasting. De Ice Power versterkers doen dat heel gecontroleerd en hebben ook weinig vervorming en eigen geluid. Vooral in het laag is dat meteen hoorbaar.”

Een beetje extravert

Dat we hier te maken hebben met een – in autotermen – zeer hoogwaardig systeem lijdt geen twijfel, maar wanneer we in de menustructuur ook een paar keer de subwoofers in- en uitschakelen, blijft een beetje de vraag helaas zweven of we dat extraatje zelf wel in de C70 zouden bestellen. Je weet maar nooit wanneer je een leuk erfenisje mag ontvangen. Een C70 met Premium installatie komt immers al gauw aan 50 mille.

Het woofer effect komt goed merkbaar van achteren en is wat erg ‘extravert’, om het maar eens met een keurige term te omschrijven. Ook zonder is het genieten geblazen. Op een meer ingetogen wijze. Toegegeven: ook thuis geven we de voorkeur aan luidsprekers die het allerlaagste laag met rust laten. En de muzieksmaak richt zich niet zelden op singer songwriters. Die de luisterruimte zelden op zijn grondvesten laten trillen.
Wellicht valt het ook op omdat Volvo en Dynaudio er verder in zijn geslaagd om een mooi verdeeld klankbeeld te creëren. Met goed op elkaar aansluitend laag, midden en hoog.

Opmerkelijk detail is het feit dat de Digitale Signaal Processor (DSP) het geluid onder het rijden aan de omstandigheden aanpast. Zowel volume als toon worden met de snelheid gevarieerd. Maar ook de totaal andere akoestische eigenschappen van de auto in gesloten toestand (dak in coupé opstelling) worden digitaal opgevangen. Overigens kun je dat proces via het menusysteem naar eigen smaak instellen door de variatie gering, middelmatig of groot te maken.
In gesloten toestand konden we geen hinderlijke effecten van het uit vele delen opgebouwde dak noteren. Het geheel oogt nogal gecompliceerd en we rekenden op bijgeluidjes, maar dat blijkt mee te vallen. Of het geheel ook perfect waterdicht is, moet in een minder heet land blijken. De dakpanelen leken ons op de hoekjes van de ramen niet optimaal aan te sluiten. Misschien waren we daarom ook wel in Dubai? Om de productiemensen iets meer tijd te geven de laatste details bij te punten?

Dynaudio putte voor de samenstelling van de luidsprekers uit zijn ervaring met highend speakers voor thuis, maar zeker ook de nieuw verworven expertise op het gebied van autoluidsprekers. Opgedaan met Volvo- en VW-modellen. In de deuren vind je een driewegsysteem. Het hoog komt voor rekening van de typische Dynaudio zijden dome tweeters, terwijl het laag wordt verzorgd door al even herkenbare (8 inch) drivers met kloeke spreekspoelen. Een aparte blik richten we op de middentonen drivers die in tegenstelling tot de aanvankelijke informatie wel degelijk een bolle (een soort grote dome) vorm meekrijgen om het geluid optimaal in het autointerieur te kunnen verdelen.
De centerluidsprekers zijn nieuw ontwikkeld en mikken op een zo homogeen mogelijk geluidsbeeld. Achterin zijn in de zijpanelen tweeters en gecombineerde midden- en lage tonen speakers gebouwd.

Overigens vallen belangrijke verschillen met de techniek in de Dynaudio Volkswagens op. Om te beginnen, worden daar analoge versterkers gebruikt. Die vrijwel allemaal hun eigen speaker bedienen. In de Volvo koos men dus voor surround en digitale ICE Power die over meerdere luidsprekers verdeeld wordt. Het resultaat? De Zweed heeft merkbaar meer controle en power, maar de VW installatie doet vooral op normaal volume wat charmanter aan.

Ook aan de bekabeling in de Volvo is veel aandacht besteed, vertelt Kolsut. ,,Tussen de speler en de versterker profiteert de techniek van het MOST systeem. Dat staat voor Media Orientated System Transport, een soort glasvezel. Digitaal en storingvrij dus. Naar de luidsprekers wordt een getwiste kabel gebruikt, ook met het oog op het voorkomen van storingen. In een auto heerst elektromagnetisch gesproken nu eenmaal niet bepaald totale rust.”

Mogen we in het front end rekenen op een speler voor highend formaten als DVD-Audio? Kolsut schudt zijn hoofd. ,,Het is geen factor in de huiskamer en al zéker niet in de auto. Als de mensen muziek luisteren komt dat van CD of een muziek DVD. Eerlijk gezegd, gaat de trend eerder in de tegengestelde richting. CD is dus het medium.”
Gecomprimeerde bestanden dus? ,,We kunnen al automodellen met een harde schijf als accessoire leveren. Echt een hard disk in de infotainmentinstallatie van de auto integreren, is op zich geen probleem, maar je stuit als autofabriek op copyright problemen en dergelijke. Misschien in de toekomst? Net als een USB aansluiting?”

Over hightech gesproken: is er nu echt geen alternatief voor dat nogal ‘aanwezige’ antennetje achterop? Dat de fraaie lijn van de auto bepaald geen goed doet? ,,Een veelgehoorde vraag. We hebben allerlei oplossingen geprobeerd, maar alleen zo heeft de radio gegarandeerd een goed signaal. Maar als je het niet doorverteld: we zoeken nog naar een alternatief, want zelf vinden we het ook niet de sierlijkste oplossing.”

Meer informatie:
www.dynaudio.com
www.alpine-europe.com
www.dolby.com
www.volvocars.com
www.harmankardon.com
www.iaa.de