Schone stroom

Met mijn verhuizing naar een grote, uit de jaren dertig van de vorige eeuw daterende, vrijstaande woning ligt het realiseren van een oude droom binnen handbereik. Eindelijk zal ik in de gelegenheid zijn om een kamer te reserveren voor iets wat voor mij op één lijn ligt met basale behoeftes als eten, drinken, slapen, liefhebben, warmte en veiligheid; het luisteren naar muziek.

Na woonkamer, slaapkamer en badkamer - om er maar eens enkele te noemen - komt er nu dan eindelijk een echte luisterkamer. En omdat ik slechts éénmaal in mijn leven aan een dergelijk project zal beginnen - ik haat `klussen`- wil ik het op de juiste manier van de grond af opbouwen. Eigenlijk begin ik zelfs onder de grond. Bij de voor de audioinstallatie zo broodnodige netspanning die middels een dikke grondkabel door mijn tuin naar mijn woning geleid wordt.

Wanneer je je als muziekliefhebber en audiofiel voor de geest gaat halen wat er op het gebied van de stroomvoorziening allemaal fout kan gaan rijzen je de haren te berge. Het begint al met de spanning zelf. Volgens de norm is dat een sinusvormige spanning van 230 V. In de praktijk is het niet ongebruikelijk dat er afwijkingen gemeten kunnen worden die variëren tussen - 10 en + 6 %. Ernstig zijn echter de storingen die andere gebruikers van het lichtnet - als dank voor het gebruik - aan vervuiling aan datzelfde net toevoegen. Zoals bijvoorbeeld de industrie. Vanuit mijn woonkamer niet te zien - ik woon vrij landelijk - maar via het lichtnet wel degelijk invloed uitoefenend. Hetzelfde geldt voor de zendmasten van radio, televisie en GSM. Om het dan nog maar niet te hebben over alle apparaten die ik zelf - of de buren - in huis heb staan zoals computers, koelkasten, dimmers, dvd spelers, TV`s, lichtschakelaars etc. Zelfs de componenten van de audioinstallatie beïnvloeden elkaar onderling middels de elektrische bedrading.

Aan de kwaliteit van de spanning zoals die door het energiebedrijf in mijn meterkast aangeleverd wordt kan ik niets verbeteren. Wat ik wel kan doen is er voor zorgen dat de stroom vanaf dat punt zo schoon mogelijk blijft totdat het, op een veilige manier, bij de diverse apparaten terecht komt. Om dat te bewerkstelligen wordt allereerst de oude meterkast ontmanteld. Het is een wanordelijke verzameling van met ouderwetse smeltzekeringen uitgevoerde groepen. De elektriciteitsdraden die van daaruit door stalen buizen het huis ingevoerd worden hebben kleuren die reeds lang in onbruik geraakt zijn en hier en daar verkruimelen de stoffen mantels zelfs op het moment dat ze aangeraakt worden. Om nog maar niet te spreken van de stukken compleet mantelloze draad die ik in enkele stalen buizen aantref! Er is maar één optie; de oude in de WC gesitueerde meterkast ontmantelen  en in de hal een nieuwe meterkast installeren. Vervolgens overal de stalen buizen vervangen door pvc exemplaren, nieuwe draden trekken en moderne wandstopcontacten en lichtschakelaars plaatsen. Gelukkig kan er ongehinderd gewerkt worden in de vrijwel volledig gestripte woning want alle plafonds liggen eruit en in iedere ruimte is de planken vloer zichtbaar. Geen zorg; ik zal u in dit artikel de beeldende verhalen over het frezen van sleuven voor de elektrische bedrading en het boren van gaten ten behoeve van contactdozen besparen. Misschien verschijnt dat ooit nog wel eens on line in de vorm van een column maar hier beperk ik mij slechts tot het beschrijven van de aanleg van de stroomvoorziening ten behoeve van de beide audio installaties.

Vanuit de achterliggende gedachte dat iedere vorm van beïnvloeding vermeden dient te worden kies ik ervoor om vier aparte groepen voor audio gebruik te reserveren. Voor deze groepen wordt in de tuin tevens een separate aardpen geslagen. Van de vier groepen is er één bedoeld voor de kleine audio installatie in de woonkamer. De andere drie vormen de basis voor de zolderetage die volledig als speciale luisterruimte - met daarin de referentieset - ingericht zal worden. Eén voor de (eind)versterking, een volgende voor de overige analoge apparaten en de laatste voor de digitale componenten. De aanleg van een audiogroep in mijn vorige woning in Hellevoetsluis had ik toevertrouwd aan een lokale installateur. De vraag wie ik ditmaal in zal schakelen voor het realiseren van dit plan heb ik reeds geruime tijd geleden voor mezelf beantwoord. Er zijn momenteel meerdere vaderlandse specialisten werkzaam op het terrein van de optimalisering van het stroomgebeuren. Er is echter één bedrijf dat qua ervaring een ruime voorsprong heeft op de concurrentie. Wie een kijkje neemt op de site van Kemp Elektroniks zal met me eens zijn dat dit merk aan de vaderlandse top staat wanneer het gaat om het `opschonen` van stroom. Niet alleen qua knowhow, maar ook wat betreft de veelzijdigheid van het productaanbod dat gevormd wordt door line conditioners, shunt conditioners, power regenerators, power cords, A/V cables, diverse accessoires en niet te vergeten het aanleggen van één of meerdere audiogroepen.

Kemp Electronics

Een afspraak is snel gemaakt en weken voordat - in de persoon van eigenaar / ontwerper Ron Kemp - de meester zelf in het pand arriveert om het daadwerkelijke aansluitingswerk uit te voeren wordt er op mijn nieuwe adres een grote doos bezorgd met daarin een rol van 50 meter KE-HI POWER CABLE 5, een 5 maal 2.5 mm2 afgeschermde kabel. Daar zullen nog wel wat meters van over blijven maar het geeft mij in ieder geval voldoende armslag om de kabels zorgvuldig naar hun respectievelijke doelen te geleiden.
Het gaat bij de verbouwing van de woning om een zeer rigoureuze variant waarbij meerdere muren en deuren verplaatst, en alle zachtboard plafonds uit het huis verwijderd zijn. Het voordeel daarvan is dat de stroomkabels - waaronder de ‘audiofiele’ power cables - , net als de kabels van de cai en de telefoon, zonder bezwaar weggewerkt kunnen worden in nieuw te slijpen muursleuven of tegen de nog weg te werken dikke houten balken die de verdiepingsvloeren dragen. Voor de lange rechte stukken worden er extra dikke elektriciteitsbuizen ingezet om de 15 mm dikke Kemp kabel doorheen te trekken. Vanwege de dikte van de kabel is het echter onmogelijk om deze buizen ook in bochten in te zetten dus op die plekken wordt de kabel met draadklemmen aan de omgeving vastgezet.

De eerste kabel wordt vanaf de meterkast omhoog geleid naar het plafond om daar te verdwijnen en vervolgens de breedte van de keuken over te steken tot hij in de woonkamer belandt waar hij, nog steeds door het plafond, een bocht maakt om zijn weg te vervolgen over de volledige lengte van de tien meter lange woonkamer tot vlak voor de erker waar hij door de in de muur gefreesde sleuf naar beneden buigt om pas vlak boven de plint weer in het zicht te komen. De drie andere kabels volgen dezelfde weg tot vlak voor de overgang van keuken naar woonkamer waar ze gedrieën naast elkaar naar boven afbuigen om hun weg te vinden langs de achterwand van een inbouwkast op de eerste verdieping en tenslotte door de houten zoldervloer - die in het kader van akoestiekoptimalisering reeds verzwaard is met dikke OSB platen - aan de oppervlakte te komen op een punt waar een audiomeubel gepland is. 

Wanneer Ron Kemp dan op een zondagochtend in alle vroegte arriveert - zijn dag zit goed vol gepland want later op de dag zal hij ook bij een klant in Antwerpen nog meerdere audiogroepen aan moeten leggen - treft hij een nieuwe meterkast aan met daarin zestien over twee automaatkasten verdeelde automaat gezekerde groepen waarvan er vier voor audio gereserveerd zijn. Deze audiogroepen hebben een eigen aardlekschakelaar en staan, zoals al eerder gezegd,  in verbinding met een uitsluitend voor deze groepen in de tuin geslagen aardelektrode. De eerste actie, na de obligate koffie met appelflap ronde, bestaat uit het vervangen van de vier standaard automaat zekeringen - die kosten had ik me dus kunnen besparen - door vier Siemens zekeringhouders met 10x38 (audiograde) zekeringen. Doordat de Siemens varianten breder zijn dan de standaard automaat zekeringen kunnen alleen de drie exemplaren voor de luisterruimte naast elkaar in de rail van de rechter automaatkast geplaatst worden en moet de zekering voor de woonkamer naar de linkerkast verhuizen. Dit heeft echter geen gevolgen voor de verbinding met de aardlekschakelaar en de separate aardpen. Ron toont de koperen smeltzekeringen die hij tot voor kort gebruikte en laat vervolgens de speciaal voor hem (trommel)verzilverde exemplaren zien die de koperen moeten vervangen. Het trommel verzilveren kent één nadeel; de zekeringen worden dof waardoor ze stuk voor stuk handmatig opgepoetst moeten worden.

In de woonkamer wordt vervolgens de dubbele HMS wandcontactdoos geplaatst die ik meegenomen heb uit mijn vorige woning. Met bewondering kijk ik hoe Ron de stugge KE-HI Power Cable 5 zo ver krijgt dat hij zich aan laat sluiten op de audio grade outlet van het Duitse HMS. Jaren geleden heb ik bewust gekozen voor dit merk omdat het zich kenmerkt door een contact- en aansluitkwaliteit die ongekend goed is. Het stopcontact bevat hoogwaardige, niet magnetiseerbare contactmaterialen en heeft niet alleen solide schroefaansluitingen maar heeft daarnaast ook nog een ingebouwde aanraak- en stofbescherming die niet alleen voorkomt dat de kleine kindervingertjes van dochter Isabeau onder stroom kunnen komen te staan maar tevens van buiten komend vuil verhindert zich op de contacten te nestelen. De twee stopcontacten in de wandcontactdoos worden door Ron onderling verbonden met speciale jumpers. Wanneer hij als ‘finishing touch’ met een rode - verdacht veel op nagellak lijkende - vloeistof twee stippen aangebracht heeft die de fase kant markeren kan het gereedschap overgebracht worden naar de zolderverdieping. Daar is gekozen voor een zelfde dubbele HMS wandcontactdoos in combinatie met twee KE- Power Strips met elk vier aansluitingen. Teneinde de Power Strips, net als de HMS doos, aan de grond vast te kunnen schroeven is door mij geopteerd voor de versie die uitgerust is met geïntegreerde montageplaatjes.

Schone stroom

De HMS outlet dient voor de stroomtoevoer ten behoeve van de (eind)versterker(s) terwijl door het inzetten van de twee Power Strips één groep gebruikt kan worden voor de elektriciteitstoevoer naar de overige analoge apparaten en één voor de netstroom naar de in de set aanwezige digitale componenten. Er zijn meerdere redenen om juist voor deze Power Strips te kiezen. De vier stopcontacten met randaarde hebben niet alleen een fase-indicatie maar doordat er sprake is van een interne sterbedrading is elk stopcontact rechtstreeks aangesloten op het net waardoor onderlinge beïnvloeding verder verminderd wordt. De aluminium behuizing schermt af tegen EMI en RFI en de Strip - die een maximale belasting van 3800 Watt kent - is beveiligd tegen zowel piek- als inductieoverspanning.  Tot slot is hij nog uitgerust met een parallelle storingsonderdrukker (KE-SNS module) waardoor hij geen last heeft van het euvel dat veel in de stroomweg ingezette filters kenmerkt; het verlies aan dynamiek. Normaliter wordt de KE-Power Strip, die uitgerust is met een 16 Ampere IEC 320/C20 input connector, geleverd met een KE-HI Power Cord van 1,5 meter. Op mijn verzoek monteert Ron voor deze luisterkamer toepassing echter stekkers op de beide overgebleven, rechtstreeks met de audiogroepen in verbinding staande, KE-HI Power Cable 5 exemplaren zodat deze - zonder tussenkomst van nog eens een extra netsnoer met bijbehorende connectoren - direct aangesloten kunnen worden op de KE-Power Strips. De stekkers moeten enigszins `aangepast` worden om de dikke kabelomvang te kunnen accepteren maar uiteindelijk kunnen de draden, met gebruikmaking van verzilverde draadhulzen - aangesloten worden waarbij voor de fase en de nul steeds twee draden kruislings parallel geschakeld worden teneinde ervoor te zorgen dat de stroomvoorziening de halve weerstand van de bestaande stroomvoorziening krijgt. Een tweede effect van deze handelswijze is dat de zelfinductie (spoelwerking) gehalveerd wordt.

Wanneer Ron Kemp, na de laatste handelingen te hebben verricht, terugkeert naar de meterkast en daar de aardlekschakelaar omzet, vloeit er voor het eerst schone stroom door de nieuwe kabels. De maand die de Power Strips nog minimaal nodig hebben om in te spelen geeft me mooi de gelegenheid om in de tussentijd de luisterruimte verder aan te kleden en te tunen. In de daarop volgende weken wordt er flink geschilderd en wordt het meubilair voor de ruimte uitgekozen. Dan volgt de inruiming en installering van de referentieset die op dat moment bestaat uit Magneplanar QR 1.6 SE weergevers, een DK Designgroup VS-1 Reference geintegreerde versterker, een Clearaudio Champion Limited Edition draaitafel met VPI JMW 9 Memorial arm en Clearaudio Victory H element in combinatie met een Clearaudio Syncro voeding, een Sphinx Project phonovoorversterker en tot slot een CEC TL5100 CD drive in combinatie met Northstar Design model 3 & 4 converters.

Opnieuw gaan er enige weken voorbij waarin ik geniet van de muziek die uit de installatie komt. Tot ik op een dag, ruimschoots nadat de volgens Ron Kemp noodzakelijke inspeeltijd van een maand verstreken is, besluit om nu eens het effect te toetsen van de specifieke audiogroepen in combinatie met de speciaal voor de audio geslagen aardepin. Terwijl ik een degelijke aluminium verdeeldoos op een van de gewone, ten behoeve van de verlichting, op zolder aangebrachte  stopcontacten aansluit realiseer ik me dat het jaren geleden is dat ik voor het laatst een audioset via een ook voor andere doeleinden in gebruik zijnde stroomgroep liet spelen. Ik besluit de volgorde aan te houden die Ron Kemp aanbeveelt op zijn site; vanaf de ingang gezien eerst de versterker en phonotrap, dan de converters en uiteindelijk de platenspeler.

Luisteren

Al bij de eerste tonen hoor ik wat ik eigenlijk al wist; de winst die behaald wordt met het aanleggen van de op maat aangelegde stroomvoorziening is de investering dubbel en dwars waard. Via de nieuwe ‘gewone’ zekeringsautomaat in de nieuwe meterkast, de nieuw getrokken standaard bedrading, de toch niet slechte aluminium verdeeldoos, en gekoppeld aan de algemene aardepin, klinkt de installatie plotseling een stuk scherper waardoor de volle klankrijkdom van het normaliter aangenaam analoog en muzikaal klinkende "Modern Cool" album van Patricia Barber, in de op 45 rpm gemasterde vinyl versie van Mobile Fidelity, met verminderde ruimtelijkheid, volheid, rust en stilte veeleer het karakter aanneemt van de CD versie. Dat ook een CD dezelfde kwalitatieve stap terug maakt wordt bewezen wanneer ik het zilveren schijfje "Shade"van Holly Cole draai. Het blijft onmiskenbaar een mooi opgenomen CD maar de scherpere, hardere klank, de verminderde lucht om de stem en de instrumenten en opnieuw de teruggang in ruimtelijkheid en volheid maakt het een stuk minder aangenaam.

En dat terwijl het installatiedraad nieuw en dus nog niet onderhevig is aan de onvermijdelijk op termijn optredende corrosie van het koper, iets waar de speciaal behandelde Kemp kabel volgens Ron Kemp ook op langere termijn geen last van zal hebben. Ik weet niet hoe snel ik de stekkers uit de aluminium verdeeldoos moet trekken. De enige die achterblijft is de stekker behorend bij de Clearaudio Syncro; sinds jaar en dag wordt de draaitafel, en sinds de aanschaf van de Syncro dus ook de aparte voeding, buiten de audiogroep(en) om van stroom voorzien teneinde ongunstige invloeden van de moter uit de weergave keten te houden. Het liefst wil ik op dat moment de phonotrap, de versterker en de digitale componenten elk afzonderlijk aan de voor hen specifiek toegewezen audiogroep hangen maar ik besluit nog een tussenstap uit te voeren. In de ene Powerstrip vinden de stekkers van de Sphinx en de DK een plek terwijl in de andere de drie digitale componenten gelegenheid krijgen om hun levenselixer af te tappen. Meteen herken ik Patricia en Holly zoals ik ze ken; met lucht om stem en instrumenten, ruimtelijk, verfijnd gedetailleerd, vol, muzikaal en met totale overdracht van emotie. Wanneer dan vervolgens ook Sphinx en DK nog gescheiden worden maak ik kwalitatief het laatste stapje waardoor alles weer klinkt zoals ik inmiddels gewend ben. Want wennen aan iets goeds gaat snel.      

Prijzen:

Fabrikant:

Kemp Elektroniks
Quellijnstraat 15
1072 XM  Amsterdam
Tel.  020-7764464
Fax.  020-7775446
Internet: www.kempelektroniks.nl
E-mail:  info@kempelektroniks.nl