Maandagen in de zon doorbrengen, dat lijkt eerst best prettig. Voor de vijf mannen die we in deze film volgen verwijst de titel echter niet naar een plezierig tijdverblijf. Liever zouden ze aan het werk zijn, maar dat zit er sinds de scheepswerf waar ze werkten sloot niet meer in. Nu slijten ze hun dagen dagdromend, wanhopig solliciterend of in de bar van een oud-collega die bijtijds eieren voor zijn geld koos. 
De beelden van de gewelddadige stakingsacties waarmee de film begint zien er door de begeleidende gitaarmuziek nostalgisch uit. Het is pas drie jaar geleden, maar het lijkt een eeuwigheid. Samen met tweehonderd anderen stonden ze ineens op straat.
Niet omdat de werf slecht liep, maar omdat het voor de eigenaar aantrekkelijker was de grond te verkopen aan projectontwikkelaars. De vijf dragen hun lot ieder op een eigen manier. Door te dromen, te drinken, te hopen tegen beter weten in, of kwaad te zijn op alles en iedereen.
De Spaanse cinema is de laatste jaren bezig aan een opvallende opmars. Naast de fantastische, rijkgevulde films van Pedro Almodóvar, Julio Medem en Alejandro Amenábar zijn er ook filmmakers die het leven van zijn directe, rauwe kant laten zien. Sociaal realisme dat aansluit op de Britse ‘kitchen sink’ traditie, van Ken Loach en Mike Leigh. Naast Icíar Bollaín (Te doy mis ojos) past ook Fernando León de Aranoa perfect in deze traditie.
Minder nog dan zijn geestverwanten gebruikt hij dramatische gebeurtenissen om het publiek bij de les te houden, die luidt dat solidariteit de mensen overeind houdt als het er op aan komt. In Los lunes al sol gebeurt nagenoeg niets. Dat is meteen de essentie van het verhaal, de boodschap: deze levens zijn dood, hier gebeurt niks. Een film met zo weinig toch boeiend te houden vereist veel van de acteurs. Gelukkig is hier een stel geweldenaars aan het werk, die ervoor zorgen dat je als kijker helemaal meeleeft en de aandacht geen moment laat verslappen. Leegte kan spannend zijn (less is more), tragisch, op een onnadrukkelijke, alledaagse manier. 
Naast Luis Tosar, (Te doy mis ojos, La vide que te espera) is het vooral Javier Bardem die de show steelt als voormalig lasser Santa, een lichtontvlambaar kruitvat. Bardem is de ster van de nieuwe Spaanse cinema, en werd onlangs bekend door de Oscarwinnende euthanasiefilm Mar adentro. Hij zet steeds compleet verschillende maar volledig doorleefde, overtuigende karakters neer, een kwaliteit die hem veel vergelijkingen met Robert de Niro oplevert. 
In Spanje was Los lunes al sol een groot succes, maar in Nederland was er geen interesse de film uit te brengen. Vandaar dat het kwaliteitslabel Filmfreak, dat zich doorgaans met DVD’s bezig houdt, de film maar in de bioscopen uitbracht. Eerder deden ze dat met The Dancer Upstairs van John Malkovich, ook met Bardem in de hoofdrol trouwens. Toch mooi dat er dit soort idealisme is dat er voor zorgt dat vergeten pareltjes niet aan ons voorbij gaan.
Aanvullende gegevens:
Spanje/Frankrijk/Italie, 2003
Speelduur: 112 minuten
Regie: Fernando León de Aranoa
Productie: Elías Querejeta, Jaume Roures
Scenario: Fernando León de Aranoa, Ignacio del Moral
Camera: Alfredo F. Mayo
Montage: Nacho Ruiz Capillas
Art direction: Julio Esteban
Muziek: Lucio Godoy
Met: Javier Bardem, Luis Tosar, José Angel Egido, Celso Bugallo, Nieve de Medina
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby digital 5.1
Extra: trailer en storyboards
Distributie: De Filmfreak
Website film: http://www.loslunesalsol.nl
